Lepistes
1866’da rahip J. L. Guppy, Trinidad’tan Londra’daki British Museum’a bazı küçük balıklar göndermişti. Bu balıklara göndericisinin anısına Giradinus güppyi bilimsel adı verildi. Ama 1859’da bir Alman bilim adamının aynı türe Lebistes reticulatus dediği ortaya çıktı ve bilimsel adlandırmada öncelik kuralı uyarınca bu ad geçerli sayıldı. 1900’lerin başında akvaryumların en gözde balıkları arasına giren Lebistes reticulatus, birçok ülkede “guppy” adıyla tanınmış, Türkiye gibi birkaç ülkede ise daha çok “lepistes” adıyla günlük kullanıma girmiştir.
Lepistes ilginç davranışları, güzel görünüşü, bakım kolaylığı ve ucuz olması nedeniyle akvaryum meraklılarının en çok beslediği balıklardan biridir. Erkeklerin uzunluğu 3 cm, gövdesi ve yüzgeçleri gösterişli renklerle bezeli, kuyruğu genellikle çok gelişmiş ve yelpaze biçimindedir. Dişiler ise daha iri
yapılı ve soluk renklidir. Uzunlukları 5 santimetreyi aşabilir. Lepistesler küçük bir akvaryumda üreyebildikleri gibi kendi aralarında ve öbür balıklarla uyumlu bir yaşam sürdürürler.
Dişiler yumurtlayarak değil canlı yavru doğurarak ürer. Yavrular doğar doğmaz yüzmeye ve beslenmeye başlar. Ama erişkinlere av olmamaları için akvaryumun su bitkileriyle donatılması gerekir. Su sıcaklığının ortalama 25°C-27°C dolayında tutulması, erişkinlerin bol besinle doyurulup aç bırakılmaması üretimde başarıyı yükselten önemli etkenlerdir. Damızlık dişilerin konduğu ve ancak yavruların geçebileceği özel bir bölmesi bulunan “yavruluklar” , üretim için kullanılsa bile balıkları tedirgin ettiği, gelişme dengelerini bozduğu için doğal yöntemler kadar iyi sonuç vermemektedir.
Doğduklarında bütün yavrular birbirlerine benzerken yaklaşık altı hafta sonra erkekler ve dişiler arasında belirgin ayrımlar ortaya çıkar. Örneğin erkeklerin anüs yüzgeci sivrilerek uzar ve sonunda dişinin içindeki yumurtaları dölleyen bir üreme organına dönüşür.
Erkek lepistesler çok hareketlidir ve sürekli dişinin peşinde dolaşır. Dişiler bu ilgiye karşılık vermediği gibi bazen kaçarak bazen saldırarak, erkekleri yanma yaklaştırmak istemez. Dişiler döllendikten yaklaşık dört hafta sonra doğurmaya başlar. İlk doğanlardan birkaçı sonradan en çok gelişen yavrular olur. Dişi dört hafta boyunca aralıklarla doğurmayı sürdürür. Son doğurma evresinde öncekilerden daha çok yavru çıkar. Ama bunlar iyi bir gelişim göstermezler. Üç yaşını aşan lepistes sayısı çok azdır.
Lepistesler böceklerin suya bıraktığı yumurtaları ve bu yumurtalardan çıkan larvaları yediğinden sivrisineklerin aşırı çoğalmasını engellemek üzere anayurdu Orta Amerika’dan birçok başka bölgeye götürülmüştür.
