Montreal
Kuzey Amerika’da, Kanada’nın güneydoğusunda yer alan Montreal, dünyada Paris’ten sonra Fransızca konuşulan kentlerin en büyüğüdür. Kanada’nın da ikinci büyük kenti, başlıca limanı ve ticaret merkezidir. Quebec eyaletinde, St. Lawrence Irmağı üzerindeki Montreal Adası’nda kurulmuş olan kent, Atlas Okyanusu’ndan 1.600 km içeridedir.
Montreal limanı St. Lawrence Irmağı boyunca 25 km uzanır. Nisan başından aralığın ortasına kadar ırmakta buz olmaz. Kış aylarında güçlü buzkıranlar ırmağı ulaşıma açık tutar ve limandan gemilere büyük miktarda buğday yüklenir. Montreal Kanada’nın en büyük demiryolu kavşağıdır. Kentin güneybatısındaki Dorval’de çok işlek bir havalimanı vardır. Başlıca sanayi ürünleri makine, elektrikli eşya, tütün, dokuma, ayakkabı ve çimentodur.
Kent artık etkin olmayan 230 metre yükseklikteki yaşlı Mont Royal Yanardağı’nın eteklerinde kuruludur. Adını “krallık dağı” anlamına gelen bu dağdan alır. Kışın kayak yapılan Mont Royal’in tepesinde çok büyük bir haç dikilidir. Kentte tarihsel değeri olan eski kilise ve sinagoglar vardır. 1657’de yapılmış olan Nötre Dame de Bonsecours, Montreal’deki kiliselerin en önemlilerindendir.
Montreal’deki dört büyük üniversiteden ikisinde İngilizce, ikisinde ise Fransızca eğitim yapılır. Okullara, tiyatrolara, müzik ve sanat merkezlerine verilen destek, kenti Kanada kültürünün merkezi durumuna getirmiştir.
1535’te Fransız denizci Jacques Cartier, St. Lawrence Irmağı boyunca gemiyle yol alarak bugünkü Montreal'in yerinde bulunan bir Yerli köyüne ulaştı. 17. yüzyıl başlarında Samuel de Champlain burada bir ticaret merkezi oluşturdu. 1642’de ise Ville Marie de Montreal adında bir Katolik kolonisi kuruldu. 1759’da İngilizler Quebec’i ele geçirdiyse de Montreal’deki Fransızlar, İngiliz egemenliğine karşı tam bir yıl direndi. Ama, 1763’te yapılan barış antlaşması ile Kanada bütünüyle İngiliz yönetimine girdi. Bugün üçte ikisi Fransızca konuşan Montreal halkı çoğunlukla Fransız asıllıdır. Kentin geçmişi eski Montreal’in onarılan tarihsel yapılarında yaşatılmaktadır.
Montreal’de Fransızlar’dan başka çeşitli uluslardan insanlar da yaşar. Fransızca ve İngilizce konuşulur. Expo 67 adlı büyük uluslararası ticaret fuarı ve 1976 Olimpiyat Oyunları Montreal’de düzenlenmiştir.
Montreal’in nüfusu 1.015.420’dir (1986).
