Soğanlı Bitkiler
Bazı otsu bitkiler toprağın altında, saçak köklerin yanı sıra, soğan denen etli ve kalın bir organ da oluşturur. Aralarında yemeklik soğan gibi sebzeler ile lale, sümbül, nergis ve zambak gibi çiçeklerin
de yer aldığı bu bitkilere yaygın olarak soğanlı bitkiler denir. Bir yemeklik soğanı ya da sümbül soğanını uzunlamasına ortadan ikiye kesecek olursanız yassı bir tabandan çıkan, üst üste kapanmış etli katmanlar görürsünüz. Yassılarak tabla biçimini almış bu taban aslında bir gövde, pul denen etli katmanlar ise besin maddelerinin depolandığı yapraklardır. Soğanların en orta kesiminde de, büyüyüp geliştiklerinde yaprak ve çiçeklere dönüşen tomurcuklar yer alır. Pul yaprakların arasında ise, gelecek yıl yeni bitkiler verecek olan tomurcuk ya da yavru soğanlar oluşur. Soğanlı bitkilerin çoğunda soğanların etli yaprakları kâğıtsı bir kılıfla örtülüdür. Oysa, başta zambak türleri olmak üzere bazı bitkilerin soğanlarında koruyucu bir örtüye rastlanmaz.
Doğada yaygın olarak yetişen bu bitkiler uygun koşullar sağlandığında hem evde, hem de bahçede kolaylıkla yetiştirilebilir. Çoğu, baharın ilk günlerinde erkenden çiçeklenir. Dışarıda yetiştirilenlerin soğanları çiçeklenme sona erdikten sonra topraktan sökülerek, ertesi yıl yeniden dikilmek üzere kuru ve serin yerlerde saklanır.
Soğanlı bitkiler evde saksılarda yetiştirilir; suyun akışını sağlamak için, bu saksıların dibinin delik olması gerekir. Soğanlar genellikle sonbaharda, tepelerinde yeşil uçlar görülmeye başladığında dikilir. Soğanların birbirine ya da saksının kenarına değdirilmeden dikilmesi gerekir. Hazırlanan saksılar ilk altı hafta mahzen ya da kiler gibi karanlık bir yerde bekletilir. Soğanların ucunda sürgünler iyice belirmeye başlayınca saksılar aydınlık ve düşük ısılı bir yere çıkarılır. Bu dönemde bitkiye fazla su verilmemeli ve aşın sıcaktan korunmalıdır.
Soğanlar kendi depoladıkları besinlerle beslenebildikleri için yalnızca toprakta değil, yeterli su eşliğinde, odunkömürüyle karışık çakılların içinde de yetiştirilebilir. Hatta doğrudan suyun içinde bile üretilebilir. Nitekim, içi su dolu ince boyunlu bir kavanozun ağzına bir soğan yerleştirecek olursanız soğanın kısa sürede suyun içine doğru ince, beyaz kökler uzattığını, üst ucundan da yukarıya doğru sürgün verdiğini gözleyebilirsiniz.
Dünyada soğanlı bitkilerden en çok süs amacıyla yararlanılmaktadır. Günümüzde en önde gelen soğanlı bitki üreticisi Hollanda’dır; 16. yüzyıldan beri dış ülkelere lale soğanı satan bu ülkede ayrıca nergis ve sümbül gibi öbür soğanlı bitkiler de yetiştirilmektedir. Bu ülkedeki soğanlı bitki tarımı yaklaşık 6.000 hektarlık bir alana yayılmıştır.
