Sülün
Sülünler ağaçlık alanlarda, çayır ve tarlalarda tohumları, meyveleri ve böcekleri yiyerek beslenen uzun kuyruklu kuşlardır. Genellikle 16 cins altında toplanan 50 türü vardır. Ağaçlara tünemekle birlikte, yerde
beslenirler. Akrabaları olan orman tavuklarının tersine, tüyleri burun deliklerine ve bacaklarına kadar inmez. Erkekler güzel tüyleriyle dikkat çeker. Ayaklarının hemen arkasında bulunan mahmuzlarını, üreme mevsiminde
dişiler için kavga ederken kullanırlar. Sülünler kaba ve yüksek bir sesle öter. Ağır gövdeleri nedeniyle keklik ve turaçlardan daha çok gürültü çıkararak uçarlar.
Sülünler eti lezzetli sayılan gözde av kuşlarıdır. Anayurtları olan Asya’dan yeryüzünün birçok yerine götürülerek üremeleri sağlanmış, öte yandan çeşitli doğal yaşama ortamlarında kırıma uğratılmışlardır. Türkiye’de Marmara Bölgesi’nin doğusunda ve Karadeniz Bölgesi’nde yaşayan bayağı sülün (Phasianus colchicus) son derece azaldığından koruma altına alınarak üretilmeye çalışılmaktadır. Anadolu’dan Japonya’ya kadar yayılmış olan bu sülünün birçok alttürü vardır. 18. yüzyılda Avrupa’ya, 19. yüzyılın ikinci yarısında Avustralya ve Kuzey Amerika’ya götürülen sülünler büyük ölçüde, boynunda beyaz bir halka bulunan alttürün üyeleridir.
Bayağı sülünün erkeği üreme mevsiminde iki ya da üç dişiyle çiftleşir. Otlar ya da dikenli çalılar altında toprağı kazıyarak açtıkları, sonra da yaprak ve otlarla döşedikleri yuvaya dişi, yeşilimsi kahverengi 8-15 yumurta bırakır.
Bazı sülünler son derece güzel renk ve desenleriyle dikkat çeker. Süs hayvanı olarak da beslenen bu türlerden Lady Amherst sülünü (Chrysolophus amherstiae) ile altın sülün (Chrysolophus pictus) Avrupa’da yaygın biçimde tanınır. Monal sülünleri de göz alıcı renklerle bezelidir. Örneğin Himalaya monal sülününde (Lophophorus impejanus) erkeğin başı ve gerdanı metalik yeşil, boynu ve ensesi bakır rengi, kanatları morumsu, sırtı beyaz, kuyruğu turuncu ve alt bölümleri siyahtır. Asya’nın güney kesimlerinde yaşayan tragopan sülünleri de yeryüzünün en parlak renkli kuşları arasında yer alır.
