Tahran
Tahran, İran ’ın başkentidir. Deniz düzeyinden 1.200 metre yüksekte olan kent, Elburz Dağlan’ın güney yamaçlarına yakın ve Hazar Denizi’nin 100 km kadar güneyindedir. Kuzeydoğudan kuzeybatıya doğru uzun bir sıra halinde uzanan Elburz Dağları’nın en yüksek noktası, doruğu her zaman karla kaplı olan 5.633 metre yüksekliğindeki Demavend Tepesi’dir. Güney ve güneybatıdaki açık, engebeli alan 50 km içinde tuz çölüne dönüşür. Tahran’ın kışları soğuk ama kısa, yazları ise çok sıcak geçer.
Tahran’ın tarihsel Rey kentinin bir banliyösü olarak kurulduğu sanılmaktadır. Rey kenti başkentken Tahran bahçecilik yapılan bir köydü; 1220’de Moğollar’ın Rey’i yıkmasından sonra ise giderek gelişti ve 1788’de başkent oldu. 1869’da kenti çevreleyen eski duvarlar yerine surlar ve hendek yapıldı. Kentin çini kaplı çok güzel 12 kapısı vardı. 1934’te İran Hükümdarı Rıza Şah Pehlevi surları ve kapıları yıktırdı; kentin genişlemesine olanak sağlamak için hendekleri doldurttu. Giderek büyüyen petrol sanayisinin de katkısıyla Tahran’ı modernleştirdi, geniş caddeler ve alanlar açtırdı. Bu dönemde caddeler boyunca modern hükümet binaları yapıldı. Tahran’ın tarihi, bugün müze olan Gülistan Sarayı’nda, gölgeli bahçeleriyle ünlü elçiliklerde ve bir zamanlar çok geniş yer kaplayan pazarlardan geriye kalanlarda yaşamaktadır. Safeviler’i deviren Nadir Şah’ın Hindistan’dan ganimet olarak getirdiği, değerli taşlarla bezeli Tavus Tahtı Gülistan Sarayı’ndadır. Meclisin yer aldığı Baharistan Sarayı da Tahran’daki önemli tarihsel yapılar arasındadır.Tahran’da üç üniversite ve bir stadyum vardır. Şah Muhammed Rıza Pehlevi’nin 1979’da devrilmesinden bu yana, Tahran İran İslam Cumhuriyeti’nin başkentidir.
Kuzey İran’ın ticaret merkezi olan Tahran aynı zamanda, otomobil, dokuma, çanak çömlek, elektrik donanımı ve porselen eşya üretilen önemli bir sanayi merkezidir. Tahran’da, en önemlisi kentin 8 km batısında olan birkaç havaalanı vardır.
Yazın kentin sıcağından kaçmak isteyen pek çok Tahranlı, Elburz Dağları’nın eteklerindeki serin banliyölere gider. Tahran’ın nüfusu 6.042.584’tür (1986).
