Thebai
Thebai, Atina’nın kuzeybatısındaki Boiotia bölgesinde, Eski Yunan’ın en önemli kent devletlerinden biriydi. Günümüzden 3.600 yıl önce kurulan Miken uygarlığı döneminde gücünün ve zenginliğinin doruğuna ulaştı. İÖ 404’te Atina ile Sparta kent devletleri arasındaki Peloponnesos Savaşı’nda Sparta’nın yanında yer aldı. Yarımadadaki üstünlüğünü 30 yıl koruyabildi. İÖ 371’de Epaminondas ve Pelopidas komutasındaki Thebai ordusu Leuktra Çarpışması’nda Sparta’yı bozguna uğratarak Yunanistan’ın en güçlü kenti durumuna geldi. İÖ 362’de Epaminondas’ın ölümüyle eski gücünü yitiren kent, bu kez de topraklarını genişletmek isteyen Makedonya Kralı II. Philippos’a karşı Atina’nın yanında yer aldı. Ne var ki, Philippos Atina ve Thebai ordularını ağır bir yenilgiye uğrattı. İÖ 336’da yerine geçen oğlu Büyük İskender Thebai’yi yakıp yıktı. Bu ağır yenilgi güçlü Thebai kentinin sonu oldu. Thebai bugün aynı bölgede, 18.712 (1981) nüfuslu önemli bir pazar merkezi durumundadır. Görkemli günlerinden günümüze ulaşabilen başlıca tarihsel yapılar Kadmeia Kalesi’nin, Kadmos Sarayı’nın ve Apollon İsmenios Tapmağı’nın kalıntılarıdır.
Thebai Efsaneleri
Eski Yunan efsanelerine göre Thebai kentinin kurucusu Fenikeli Kadmos’tur. Tanrıların kralı Zeus boğa kılığına girerek Kadmos’un kız kardeşi Europa’yı kaçırır. Kız kardeşini aramak için yollara düşen Kadmos, Delfi Kâhinleri’ne akıl danışır. Kâhinler ona yolda karşısına çıkacak olan bir ineğin peşine takılmasını, inek nereye çökerse orada bir kent kurmasını söyler. Onların sözüne uyan Kadmos sonunda Boiotia’ya varır ve orada Thebai Kalesi Kadmeia’ yı kurar.
Thebai aynı zamanda ünlü Eski Yunan trajedilerinin geçtiği yerdir. Bunlardan en çok tanınanı Thebai Kralı Oidipus’un öyküsüdür. Kral Oidipus ikiz oğulları Eteokles ve Polyneikes’e kendisinden sonra ülkeyi sırayla birer yıl yönetmelerini buyurur. Önce Eteokles kral olur. Ama süresi dolduğunda tahtı kardeşine bırakmak istemez. Bunun üzerine Polyneikes Thebai’ye karşı güçlü bir ordu kurar. Ordunun başında hepsi de birbirinden yiğit yedi komutan vardır. Çarpışma sırasında iki kardeş birbirini öldürür. Eski Yunanlı ünlü oyun yazarı Aiskhylos bu savaşı Thebai’ye Karşı Yedi Kişi adlı trajedisinde anlatır.
Thebai efsanelerinin bir başka ünlü kişisi de Odysseus’un uzun ve yorucu yolculuğunda ruhuna akıl danıştığı bilge kişi Teiresias’tır.
