Tuatara
Yeni Zelanda’da yaşayan tuatara (Sphenodon punctatus), tüm yakın akrabaları yok olduğu için, benzersiz bir sürüngen türüdür. Üstelik bu hayvanların da sayısı günümüzde iyice azalmıştır. Kertenkeleyi andırmakla birlikte, oldukça farklı bir iskelet yapısına sahiptir ve gerçekte kertenkelelerden çok kaplumbağalara yakın bir evrim çizgisini temsil eder. Dikine yarık biçiminde gözbebekleri olan iki iri gözü, ayrıca başının tepesindeki derinin altında üçüncü bir göz kalıntısı vardır
Tuatara yaklaşık 70 cm uzunluğa erişebilir. Gövdesi grimsi siyah üzerine sarı beneklidir. Boynundan kuyruk ucuna kadar uzanan dikensi sarı pullar belirgin bir çıkıntı oluşturur. Bu nedenle, adı Maori dilinde “dikenli” anlamına gelir.
Tuatara geceleri dolaşmaya çıkar. Gündüz saatlerini güçlü ayaklarıyla kazdığı derin oyuklarda geçirir. Solucanlar, sümüklüböcekler ve böcekler başlıca besin kaynaklarıdır. Bakım altına almanlar kurbağa, fare ve küçük doğranmış çiğ et parçalarını da yer.
Dişi tuataralar genellikle 8-10 yumurta bırakır. Yumurtalar çatlamaya başlayıncaya kadar geçen süre 12 ayı aşabilir. İyi birer yüzücü olan bu hayvanlar saatlerce suyun altında kalabilir. Tuataraların 100 yıl kadar yaşayanları bilinmektedir.