AKŞAMSEFASI
Bahçeleri süsleyen renk renk çiçeklerin çoğu sabah açar, akşam kapanır. Oysa akşamsefasının (Mirabilis jalapa) çiçekleri akşam saatlerinde açar, sabah bütün çiçekler açılırken de kapanır. Bu bitkiye akşamsefası ya da gecesefası denmesinin nedeni de budur. Havaların ısınmaya başladığı ilkbaharda akşamsefasının çiçekleri uzun ömürlüdür; don mevsimi başlayıncaya kadar dayanır. Oysa havalar serinlediğinde ancak bir günlük ömrü olan çiçekler akşamüzeri açar, sabahleyin ölür ve ertesi akşam onların yerini yeni çiçekler alır.
Anayurdu Am erika’nın tropik bölgeleri, özellikle Meksika olan akşamsefası hızla gelişip boy atar ve bir metreye kadar büyüyebilir. Eklem yerleri şişkince olan odunsu ana gövdesi dört bir yana dallanır, bu dallardan yeni dallar çıkar ve bitki kısa zamanda koyu yeşil bir top biçimini alır. Bu görünümüyle, gündüzleri çiçekleri kapalıyken bile çok güzel bir bahçe bitkisidir.
Akşamsefasının canlı yeşil renkteki oval yaprakları, dalların üzerinde ikişer ikişer karşılıklı olarak dizilmiştir. Dalların alt bölümlerindeki gelişmiş yapraklar saplı, üstteki körpe yapraklar sapsızdır. Genellikle morumsu kırmızı, bazen de beyaz, sarı ve pembe renklerde olan çiçekler, dal uçlarındaki yaprak öbekleri arasından üç-beş çiçeklik kümeler halinde çıkar. Bazen çizgili ve benekli de olabilen akşamsefasının çiçekleri kokusuz, ama çok güzel görünümlüdür.
Anayurdu tropik bölgeler olduğu için akşamsefası bol güneş ister, derince ve killi toprakları sever. Türkiye’nin iklimi akşamsefası için oldukça elverişlidir. Fazla bakım gerektirmeyen bu bitki sıcak ve ılıman iklimlerde çokyıllıktır; toprakaltındaki köklerinden her ilkbahar yeni bir bitki gelişir. Kışları sert geçen yerlerde ise genellikle tohumdan üretilir.
Akşamsefasının kök ve tohumları bitki kalıtım deneylerinde kullanılır. Köklerinde ayrıca müshil ve solucan düşürücü olarak kullanılan kimyasal bileşikler vardır.
