And dağları uygarlığı
And dağları uygarlığı, Orta Amerika Kızılderili uygarlığının yanı sıra, Amerika'da teknoloji açısından en ileri ve siyasal yönden en gelişmiş Kızılderili uygarlığı. Adı Güney Amerika'daki And dağlarından kaynaklanan And dağları uygarlığı (ya da kısaca And uygarlığı) kuşağı, XV. ve XVI. yy'lardaki İnka İmparatorlu'ğunun toprakları üstünde gelişmiştir. Merkezi, günümüzdeki Peru ve Bolivya'nın batı kesimlerinde yer alan bu uygarlığın sınırları, kuzeyde Ekvador ve Kolombiya'ya, güneyde Şili ve Arjantin'in kuzey kesimlerindeki dağlık bölgelere kadar uzanır. And dağları uygarlığı Chavin ve Paracas (yak. İ.Ö. 900- İ.Ö. 200), Nazca (yaklaşık İ.Ö. 200-İ.S. 600), Mochica (yaklaşık İ.Ö. 100-İ.S 700), Huari (yaklaşık 600-900), Chimu (yaklaşık 1 000-1 450) ve İnka (yaklaşık 1400-1532) uygarlıklarını içerir.
Bu uygarlığa bağlı halklar, mısır ve yumrulu bitkilerin tarımıyla, lama ve alpaka yetiştiriciliğiyle, sulama kanalları ve set yapma yöntemleriyle, oldukça etkili tarım teknikleri geliştirmişlerdir. Geniş bir yol ağı kurup, iyi örgütlenmiş, temel gereksinmelerin üretim ve dağıtımını sağlayan siyasal bir yapı geliştirmelerinin yanı sıra, çok yüksek nitelikli dokuma, çanak-çömlek ve metal eşya üreten bir sanat ve sanayi gerçekleştirmişlerdir.
And dağları uygarlığı XVI. yy'da İspanyol işgaliyle yıkılmıştır; ama etkileri Peru, Bolivya, Ekvador ve Kolombiya'daki çağdaş Kızılderili uygarlıklarında sürmektedir.
