Angkor Arkeoloji Alanı
Angkor Arkeoloji Alanı, Kamboçya'nın kuzeybatı kesiminde arkeoloji alanı. Tonle Sap'ın kuzeyinde yer alan İ.S. yaklaşık 880'den yaklaşık 1225'e kadar Khmer İmparatorluğunun başkenti olan Angkor Arkeoloji Alanı, yüzyıllar boyunca ormanın içinde kaybolduktan sonra, 1860 yıllarında Fransız misyonerler tarafından ortaya çıkarılmıştır. Boyut olarak Mısır piramitlerinden daha büyük olan tapınaklar bütünü, dünya mimarlığının baş yapıtlarındandır.
Angkor Arkeoloji Alanı geçmişte hem bir tapınaklar kenti, hem de geniş bir sulama sisteminin merkezi olmuştur. Borobudur anıtlarından esinlenilmiş olduğu düşünülen Hindu tipi tapınak mimarlığı, birbirini izleyen krallar döneminde, gün geçtikçe daha büyük boyutlarda uygulanmıştır. Bir su depoları ve kanallar ağının ortasında yer alan tapınakların, metafizik düşüncenin yaşam veren suyun kaynağı ile insan nüfusu arasındaki önemli işlevi simgelediği sanılmaktadır.
Tapınaklar kenti: İlk tapınaklar tuğladan, daha sonrakiler, Ta Keo'dan başlayarak (yaklaşık 1020) taştan yapılmış, "Dağ tapınakları" diye adlandırılan kral tapınakları özenle, taş kabartmalarla süslenmiştir. Ortadaki heykel hükümdarı, koruyucusu tanrının kılığında gösterir. En eski yapılardan günümüze kalmış olan ikisi, Yasovarman I döneminde (889-900) yapılmıştır: Bakong(881); çevresinde kuleli kutsal yer bulunan Bakheng (893). Pre Rup (961), ölmüş bir çocuğun tanrılaşmış ruhunun içinde oturması için yapılmış ilk tapınaktır.
Angkor Vat: Aynı amaçla yapılan en büyük tapınak, XII. yy'ın başlarından kalma dev Angkor Vat'tır ("Angkor Tapınağı"). Suryavarman II döneminde (yaklaşık 1113-50) yapılmış olan Angkor Vat bütünü, 1 500 X 1 300 m'lik bir alanı kaplar; çevresi 180 m genişliğinde bir hendekle kuşatılmıştır. Dev ana kapısına giden yüksek yolun kenarlarında, kozmik verimliliği simgeleyen dev yılanlar biçiminde figürler vardır.
Tapınağın kendisi, çevreleri içlerinde başlıca kutsal figürlerin bulunduğu beş kuleyle çevrili, yukarı doğru küçülen üç kat biçiminde düzenlenmiş, çok yüksek bir taraçalar ve dehlizler bütünüdür. Çatılı ve çatısız çevre duvarları incelikle oyulmuş yaprak süslü çubuklarla görkemli biçimde birbirine bağlanmıştır. Galerilerin duvarları, Hindu mitolojisinden sahneleri, özellikle de tapınağın adanmış olduğu tanrı Vişnu'yla ilgili sahneleri canlandıran ustalıkla oyulmuş kabartmalarla kaplıdır.
Angkor Thom: Angkor'un 1177'de Çamlar tarafından yağmalanmasından sonra Angkor Vat terk edilmiş, XIII. yy. başlarında Cayavarman (1181 - yaklaşık 1281), yeni bir başkent ve kutsal çevre olan Angkor Thom'u ("Büyük Angkor") kurdurmuştur. Kentin içine giden dört kapılı girişte, bölgenin yeni koruyucusu buddha dini tanrısı, evrenin efendisi Lokesvara'nın dev maskeleri yer alır. Ortadaki Bayon tapınağına giden caddelerde 50'yi aşkın dev boyutlu (bazılarının yüksekliği 45 m'yi bu-lur)|kule sıralanır;|üstleri genellikle kralı temsil eden çeşitli büstlerle süslenmiştir.
Angkor'un 1431'de Taylar tarafından yıkılmasından sonra, Khmer'lerin başkenti Phnom Penh'e taşınmış ve kent yıkıntıya dönüşmüştür.
