Arthur
ARTHUR, Kral Arthur ve Yuvarlak Masa Şövalyeleri bir dizi ortaçağ öyküsünün kahramanlarıdır. Bu öykülerin oldukça ünlü olmasına karşın, Kral Arthur’un gerçekte kim olduğu bilinmez. Günümüzde tarih yazarlarının çoğu, Arthur’un İS 500’lerde İngiltere’deki kabilelerden birinin başkanı olduğu görüşündedir. Kral Arthur’un Sakson istilacılara karşı çok büyük bir orduyu yönettiği sanılmaktadır. 8. yüzyılda yaşayan ilk Galli tarihçilerden Nennius, Arthur’dan söz eden ilk y azardır.
Arthur’un savaştığı Saksonlar, çoğunlukla İskandinav ülkelerinden ve Almanya’dan geldiler. Birbirini izleyen Sakson gruplan, Kuzey Denizi’ni geçip, İngiltere’ye giderek Britonlar’a saldırdılar ve bu topraklarda yerleştiler. Saksonlar’dan kaçan Briton ve Kelt gruplarının bir bölümü İngiltere’nin batı ve güneybatısındaki, bugün Galler ve Cornwall olarak bilinen bölgeye, ötekilerse Manş Denizi’ni geçerek Fransa’nın Bretanya bölgesine yerleştiler.
Galler, Cornwall ve Bretanya’da Arthur hayranlıkla anıldığı için onunla ilgili öyküler kuşaktan kuşağa geçti. Her öykü, bir öncekinden daha olağanüstüydü. Sonunda, Arthur gelmiş geçmiş en büyük kahraman durumuna geldi; birçok yiğit şövalyenin karşısında saygıyla eğildiği büyük ve iyi bir kral olarak tarihe geçti.
Arthur’un şatosu Camelot’un nerede olduğu hâlâ bir gizdir. İngiltere’de Camelot’un bulunduğu yer olduğu ileri sürülen altı değişik yöre vardır.
Günümüzde Arthur’un kim olduğu ya da nerede yaşadığından çok İngiltere, Fransa ve hatta Almanya’daki köklü Kral Arthur öyküleri geleneği önem taşır.
Nennius’un Arthur’dan ilk kez söz etmesinden sonraki 400 yıl boyunca Arthur hakkında başka bir şey yazılmadı. 12. yüzyılda Kral Arthur’la ilgili öyküler yaygınlaştı. İlk öyküler Latince yazılmıştı. Ama hemen sonra, İngiliz ve Fransız şairler, şiirlerinde Arthur’la ilgili öykülerden yararlandılar.
15. yüzyılda İngiliz yazar Thomas Malory, Arthur öykülerinin büyük bir bölümünü Arthur’un Ölümü (Morte d’Arthur, 1485) adlı kitabında topladı. 1948’de Türkçe’si de yayımlanan bu kitap, başlığının Fransızca olmasına karşın, İngilizce olarak kaleme alınmıştı ve 1485’te matbaada basılmış ilk İngilizce kitaplardan biriydi.
19. yüzyılda birçok insan ortaçağa ilgi duymaya başladı. Bir grup ünlü İngiliz şairi kendilerine göre yeniden yazdıkları Arthur öykülerinde Malory’nin kitabından esinlendiler. Bunların içinde belki de en çok tanınanı, Lord Alfred Tennyson’un The Idylls of the King (1859; “Kral Manzumeleri”) adlı yapıtıdır. Alman besteci Richard Wagner de Arthur efsanelerinin kahramanlarını konu alan operalar yazdı. Parsifal, Tristram ve Isolde ile Lohengrin bunlar arasındadır. Kral Arthur’la ilgili çok sayıda çocuk kitabı da yazılmıştır.
Kral Arthur'un Öyküsü
Efsaneye göre Arthur henüz çocuk yaştayken Britonlar’ın kralı oldu. Babası Kral Uther Pendragon öldüğünde, şövalyeler kiliseye giderek, yeni bir kral bulmalarına yardımcı olması için Tanrı’ya yalvardılar. Kiliseden çıktıklarında kilise bahçesinde kocaman bir kaya gördüler. Kayanın üzerinde bir örs vardı, örse bir kılıç saplanmıştı. Üzerinde altın harflerle kılıcı kim çekebilirse, onun kral olacağı yazılıydı. Bütün şövalyeler denedi, ama hiçbiri kılıcı yerinden kıpırdatamadı.
Aylar sonra, şövalyeler arasında düzenlenen bir yarışmada şövalyelerden biri, Sir Kay, kılıcını getirmeyi unutmuştu. Yardımcısı Arthur’u kılıcı almaya gönderdi. Arthur kılıcı bulamayınca, onun yerine örse, saplı olan kılıcı çekip Sir Kay’a getirdi. Şövalyeler önce, henüz çocuk olan birinin kral olmasını istemediler. Ama Arthur kılıcı çektiği için kral oldu.
Arthur daha sonra, İrlandalılar’ı yenmesi için yardım ettiği Carmalide kralının kızı Guinevere’yle evlendi. Arthur’un öğretmeni ve danışmanı, sihirbaz Merlin’in yaptığı yuvarlak masada her şövalyenin yeri vardı. Masa yuvarlak olduğu için hepsi eşit konumdaydı. En ünlü şövalyeler Sir Lancelot, Sir Gawain, Sir Tristram, Sir Galahad ve Sir Perceval idi. Şövalyeler Camelot’tan çıkıp birçok serüvene at koşturdular; kötü şövalyeleri öldürüp, birçok güzel prensesi kurtardılar. Sir Lancelot şövalyelerin en güçlüsüydü. Kral Arthur’u kendisine başkaldıran yeğeni Sir Mordred öldürdü. Savaşta yenilen Mordred ölürken Arthur’u başından kılıçla yaraladı. Arthur kendisinin de ölmek üzere olduğunu biliyordu. Sihirli kılıcını göle atması için Sir Bedivere’e verdi. Gölün kraliçesinin Arthur’a vermiş olduğu bu kılıç Arthur ölünce geri verilecekti. Sir Bedivere bu güzel kılıcı atmak istemedi, sakladı. Ama Arthur Sir Bedivere’i tekrar tekrar göle gönderdi. Üçüncüsünde Sir Bedivere kılıcı göle attı. Sudan bir el çıkıp, kılıcı yakaladı ve havada üç kez salladı. Sonra kılıç suda kayboldu. Bundan sonra siyah başlıklar giymiş üç peri kraliçesi Arthur’u almak için kayıkla geldi. Arthur’u, bir gün geri döneceğine inanılan sihirli Avalon Adası’na götürdüler.