BAĞIRTLAK
Bağırtlak adıyla anılan 16 kuş türü, uzaktan akrabaları olan güvercinleri andırır. Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Orta Asya’nın kurak bozkırları ile yarı çöllük bölgelerinde yaşayan bu kuşlar, güvercin ve kumruları da içeren Columbiformes takımı içinde Pteroclidae adıyla ayrı bir familya oluşturur. Bağırtlaklar, uzunlukları 20 ile 40 cm arasında değişen tombul gövdeli kuşlardır. Ama bu görünümlerinden beklenmeyecek kadar hızlı yürür ve sivri uçlu kanatlarıyla hızla uçabilirler. Başta tohum ve taneler olmak üzere bitkisel yiyeceklerle beslenir, sabah ve akşam saatlerinde kalabalık sürüler halinde toplanıp göl ya da akarsu kıyılarından su içmeye gelirler. Tüyleri genellikle açık boz ya da kahverengi olan bu kuşların iki türü Türkiye'de de yaşar.
En yaygın tür olan bayağı bağırtlak (Pterocles orientalis) en çok İç Anadolu’da, ayrıca Güneydoğu Anadolu’nun batı kesimleri ile Doğu Anadolu’nun bazı yörelerinde dağılmıştır. Uzunluğu 35 santimetreyi bulan bu türde erkeğin başı ve göğsü açık boz, sırtı sarı ve kahverengi karışımıdır. Dişinin açık sarı renkteki tüyleri de yer yer kara ve kahverengi tüylerle alacalanır. Bağırtlaklar da tıpkı güvercinler gibi tekeşlidir; çiftleşmek için seçtikleri ilk eşlerini ölünceye kadar değiştirmezler. Nisandan ağustosa kadar süren üreme mevsiminde yerde sığ bir çukur kazarak yuva yaparlar ve dişinin bıraktığı ıki-üç yumurtanın üstünde ana ve baba sırayla kuluçkaya yatarlar.
Daha çok Güneydoğu Anadolu’da, özellikle Urfa yöresinde yaşayan öbür türün adı kılkuyruk bağırtlaktır (Pterocles alchata), Aynı beslenme ve üreme davranışını gösteren bu tür, bayağı bağırtlağa çok benzer. Yalnız erkeğin kuyruğunun tam ortasındaki birkaç telek (kalın tüy) iğne gibi incelerek uzamıştır; türün adı da buradan gelir.
