Barbar Akınları
BARBAR AKINLARI, Barbar kavimlerin İÖ 4. yüzyıldan başlayarak Roma İmparatorluğuna karşı düzenledikleri saldırılardır. Romalılar barbar sözcüğünü, kendi uygarlık ve yaşam anlayışlarını paylaşmayan ve imparatorluk sınırlan dışında yaşayan tüm halklar için kullandılar.
İS 364’te Roma İmparatorluğu’nun Doğu ve Batı olarak ikiye bölünmesi gücünün azalmasına yol açtı. Doğu Roma İmparatorluğu’nun başkenti Konstantinopolis (İstanbul), Batı Roma’nınki ise Milano oldu. Bu sırada, imparatorluk sınırları dışında yaşayan Gotlar, Vandallar, Lombardlar, Franklar, Jütler ve Saksonlar gibi barbar kavimler, güçsüzlük belirtisi gördükleri anda saldırmaya hazır bekliyorlardı. Bu kavimlerin kendi yurtlarını bırakıp başka topraklara göz dikmelerinin nedeni, Asya’dan batıya doğru büyük bir göç dalgasının başlamış olmasıydı. Bu göçler yüzünden barbar kavimler Roma topraklarına gitgide daha çok yaklaşmak zorunda kaldılar.
Roma kentine ilk ciddi tehdit, Orta Asyalı göçebe Hunlar’ın saldırısına uğrayan Vizigotlar’dan geldi. Hunlar’ın önünden batıya doğru kaçan Vizigotlar, Tuna Irmağı’nı geçerek Roma’ya akınlar düzenlediler. İS 410’da Ala-rik’in önderliğinde Roma’yı ele geçirdiler (bak. Alarik I). Gotlar bir süre sonra Ispanya’ya yerleşti ve burada güçlü bir krallık kurdular. Bu krallık, kuzeyde Fransa’daki Loire Irmağı’ndan Ispanya’nın güneyine kadar uzanıyordu (bak. GOTLAR).
Aynı dönemde Vandallar, Almanya’daki yurtlarından ayrılıp, güneybatıya doğru ilerlemeye başladılar. Fransa ve İspanya üzerinden geçerek Afrika’nın kuzey kıyısında bir krallık kurdular. Vandallar, İS 455’te komutanları Genserik’in önderliğinde Roma’yı ele geçirip yağmaladılar (bak. VANDALLAR).
Gene bu sırada Franklar da batıya, Fransa’nın içlerine doğru ilerlediler. Jütler ve Saksonlar ise o dönemde bir Roma eyaleti olan İngiltere’ye baskınlar yapmaya başladılar. Oysa Romalılar, Roma kentini korumak için ordularını İngiltere’den geri çekmek zorunda kalmışlardı.
İtalya’da uzun süre kalıcı bir yönetim kurulamadı. Barbar kavimlerden Ostrogotlar da İtalya’da bir krallık kurdular. Ne var ki bu krallık yalnızca 60 yıl yaşayabildi. Jüstinyen, güçlü bir imparator olarak Konstantinopolis’te yönetimi ele alınca, İtalya’yı da imparatorluk topraklarına kattı. Jüstinyen’in yaşadığı dönem boyunca İtalya’da düzen yeniden kuruldu. İS 565’te ölümünden sonra, bu kez de Lombardlar akınlarla İtalya’yı ele geçirdiler.
Bugün, başka bazı dillerde olduğu gibi Türkçe’de de “vandal” her şeyi yakıp yıkan kişi anlamında kullanılmaktadır.