Daman
Hemen hemen bir tavşan büyüklüğünde olan damanlar tıknaz gövdelerine bitişik gibi duran iri kafaları, sivri burunları, kısacık bacakları ve boyunlarıyla daha çok sincap ya da fare gibi küçük kemiricileri andırırlar. Oysa bu ilginç hayvanlar koyun, keçi, sığır ve deve gibi toynaklı memelilerin soyundan türemiştir. Gerçekten de arka ayaklarının birinci ve üçüncü parmaklarında birer küçük toynak, ortadaki ikinci parmakta ise kıvrık bir tırnak bulunur.
Damanların Afrika’da ve Asya’nın en güneybatısında yaşayan 11 türü vardır. Kuyrukları yok denecek kadar kısa, ayakları tırmanmalarını kolaylaştıracak biçimde yastıklı olan bu türlerin hepsi bitkiyle beslenir.
Kaya damanları (Heterohyrax ve Procavia cinsleri) kayaların arasında toplu halde yaşar, bazıları yalnız sabah ve akşamüstleri, bazıları gün boyunca çevrede dolaşarak yiyecek ararlar. Postları açık kahverengidir ve sırtlarında soluk bir leke, bunun tam altında da bir koku bezi bulunur. Saldırgan ve gürültücü hayvanlar olan kaya damanları ürkütüldüklerinde tıslayıp çığlıklar atar ve üstçenelerindeki sürekli büyüyen bir çift kıvrık kesicidişleriyle düşmanlarını ısırırlar.
Ağaç damanları (Dendrohyrax cinsi) Orta ve Batı Afrika’nın sık ormanlarında, ağaçların arasında yaşar. Koyu kahverengi postları uzun, kaba ve sık tüylüdür; sırtlarında, koku bezinin üstüne rastlayan beyaz bir leke bulunur. Kaya damanları gibi topluluk oluşturmayan bu türler gece hayvanıdır. Hava karardığında ağaçlardaki kovuklarından çıkarak yaprakları, sürgün ve tomurcukları yerler. Sık sık tiz çığlıklar attıkları için ormanların en gürültücü hayvanlarından olan ağaç damanlarını doğal ve özgür yaşama ortamlarından alıp hayvanat bahçelerinde barındırmak çok güçtür.
