Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Esperanto

  • Okunma : 699

Esperanto, Farklı dilleri konuşan kişiler arasında evrensel bir iletişim aracı olması için tasarlanmış yapay dil. Yahudi kökenli Polonyalı bir göz doktoru olan Ludwik Lejzer Zamenhof'un buluşu olan Esperanto, ilk olarak 1887'de dünyaya tanıtılmıştır. Başlangıçta çeşitli tartışmalara neden olmuşsa da, Esperanto'nun kullanımını yaygınlaştırmaya yönelik, 80'i aşkın ülkede yandaş bulan uluslararası ölçekte bir hareket gün geçtikçe güçlenmiştir.

Esperanto, ulusal dil sınırlarını aşarak dünyanın her yanında, ağırlıklı olarak da özel alanlarda, en az bir milyon insan tarafından benimsenmiştir. Kişiler arası iletişimde, radyo yayınlarında, aralarında çağdaş ve klasik yapıtların çevirilerinin de yer aldığı birçok yayında kullanılmış, Avrupa'dan, Brezilya, Çin ve Japonya'ya kadar yayılmış, bu arada, en çok Çin'de etkinleşmiştir: Üniversite programlarına girdi; pek çok çeviriler (özellikle bilimsel ve teknik yapıtlar) yapıldı; Esperanto dilinde yayınlanan El Popola Cinio (Çin Halkından) adlı aylık dergi, dünya ölçeğinde okur kazandı: Pekin radyosunun Esperanto dilinde programı, dünyada en çok beğeni toplayan radyo programı oldu.

Esperanto dilinde sözcüklerin kökeni, öncelikle, Latince, Roman dilleri, İngilizce ve Almanca'dan alınmış, telaffuz zorlukları ortadan kaldırılmıştır. Sözcüklerin dilbilgisi işlevleri, sağlam ve yalın bir sonek sistemiyle belirlenmiştir. Sözgelimi bütün adlar o harfiyle,sıfatlar a harfiyle, fiillerin mastar biçimleri i harfiyle biter. Ayrıca, bilinen sözcüklerden yeni sözcük yaratmada üretken bir sistemi vardır: Söz gelimi ami, "sevmek", malami "sevmemek,nefret etmek," malamemo, "sevmemek, nefret etmek eğiliminde olmak "anlamına gelir.