Fransız-Alman Savaşı
Fransız-Alman Savaşı, 1870-1871, Fransa ile Prusya'yı 1870-1871 arasında karşı karşıya getiren savaş. 1870-1871 Fransız-Alman Savaşı (Fransa-Prusya Savaşı'da denir), Fransa'da İkinci İmparatorluk'un çökmesine yol açarken, Almanya'da Otto von Bismarck'ın Alman imparatorluğu'nu kurmasıyla sonuçlanacak ortamı hazırlamıştır. Avrupa'da savaşan tarafların, demiryolu, telgraf, kuyruktan dolma toplar, vb. savaş tekniğinde devrim yapan teknolojik buluşlardan ilk kez yararlandıkları savaştır.
Savaşın nedenleri. İki devleti savaşa iten yüzeysel neden, Hohenzollern sülalesi prensinin İspanya tahtına adaylığını koymasıydı. Asıl nedeniyse, Napoleon lll'ün, Prusya'nın Almanya'da gün geçtikçe güçlenmesini Fransa'nın güvenliği açısından bir tehdit öğesi olarak görmesiydi. 1866'da başlatmış olduğu Almanya'da bütünlüğü sağlama çabalarını bir an önce sonuca ulaştırmak isteyen Bismarck, güney Alman devletlerine (güney Alman devletleri 1867'de kurulan Alman Konfederasyonuna hâlâ katılmamışlardı) Prusya'yla birleşmemeleri için baskı yapan Fransa'yı savaşa kışkırtmak amacıyla, İspanya tahtına Hohenzollern sülalesinden bir prensin çıkmasını önerdi. 13 Temmuz'da, Prusya kralı (daha sonra Alman imparatoru Wilhelm I), Napoleon lll'e Fransız elçisiyle yaptığı olağan bir görüşmeden söz eden bir mesaj gönderdi. Bu arada Bismarck da bu Ems telgrafı metnini açıklayıp, görüşmenin aslında bir karşılıklı hakaretleşme olduğunu vurgulayarak, Fransa'yı diplomatik bir yenilgiye uğradığını kabul etmek ya da savaş açmak ikilemiyle karşı karşıya bıraktı. Olayın iç siyaset açısından tehlikeli olacağını düşünen Napoleon III hükümeti, 19 Temmuz 1870'te, Prusya'ya savaş açtı.
Savaş. Savaş başlar başlamaz, Fransız ordusu sayıca yetersizliği ve komutanların yetersizliği nedeniyle, sınırlarda art arda yenilgilere uğrayarak geri çekildi. Bir Fransız ordusu Metz'de kuşatılırken, bir başkası Sedan'da kıstırıldı ve fazla dayanamadı. Daha fazla direnmesinin gereksiz olduğunu anlayan Napoleon III, Sedan ordusunun teslim olması kararını verirken, kendisi de 2 Eylül 1870'te Bismarck'a teslim oldu.
Sedan yenilgisi haberi 4 Eylül'de Paris'e ulaşınca, cumhuriyetçiler Üçüncü Cumhuriyet'in kurulduğunu ilan edip, savaşı sürdürmek için bir Ülusal Savunma Hükümeti kurdular. Paris'te toplanan hükümet, Tours'a Leon Gambetta başkanlığında bir heyet göndererek, eyaletlerde savaş hazırlığını başlattı.
23 Eylül-28 Ocak arasında Paris, kuşatma altında kaldı (son 23 gün, Alman topçusu tarafından yoğun biçimde bombalandı). Gambetta, Loire vadisinde yeni kuvvetler oluşturup, savaşı beş ay daha sürdürmeyi başar-dıysa da, Paris'i kuşatmadan kurtaramadı. Sonunda hükümet 28 Ocak'ta Bismarck'la bir ateşkes antlaşması imzaladı. Antlaşmadan sonraki rahatlama, halkın savaş ile barış arasında yapacağı seçimi yansıtacak bir ulusal meclis seçmesi için Fransa'ya üç haftalık bir süre verdi; Fransa adına barış görüşmelerini de, seçilecek bu meclis yürütecekti. Şubat başında yapılan seçimlerde büyük çoğunluğun savaşa son verilmesi eğiliminde olduğunun anlaşılmasıyla, yeni hükümet hızla barışa yöneldi. Frankfurt Antlaşması'yla (10 Mayıs 1871) Fransa, Alsace ile Lorraine'in bir bölümünü Almanya'ya bırakmayı ve 5 milyar Frank savaş tazminatı ödemeyi kabul etti. Sonuçlar. Savaşın başlamasıyla güney Alman devletleri, Prusya'yla güçbirliği yaptı. Ağustos ve Eylül 1870'teki gözalıcı başarıların desteğiyle Bismarck, bütün Alman devletlerinin yöneticilerini birleşmeye ve Prusya kralının Alman imparatoru olarak tahta çıkarılmasına ikna etti. 18 Ocak 1871'de Versailles Sarayı'nın Aynalı Salon'unda kurulduğu resmen açıklanan Alman İmparatorluğu, Almanya'nın Birinci Dünya Savaşı'ndaki yenilgisine kadar varlığını sürdürdü.