Hunlar
Hunlar, Orta Asya'da ve Avrupa'da İ.Ö. III. yy.-V. yy. arasında egemenlik kuran Türk halkı. Bilinen ilk büyük hükümdarları Teoman döneminde İ.Ö. 220'ye doğru birleşen Hunlar, Çin topraklarının bir bölümünü de ele geçirerek, Orta Asya'daki devletlerini kurdular. Babasını ve üvey annesini öldürterek (İ.Ö. 209) tahta çıkan Teoman'ın oğlu Mete (Oğuz Han), ölümüne (İ.Ö. 174) kadar geçen 34 yıllık sürede Orta Asya'yı ele geçirip, Türk ve Tunguz boylarını egemenliği altına alarak, devletinin sınırlarını Büyük Okyanus'tan Hazar denizine, Sibirya'nın kuzey kesiminden Tibet ve Keşmir'e kadar genişletti. Mete'den sonra kısa sürelerle hüküm süren yaklaşık 40 hükümdarın dönemlerinde iç çekişmelerle sarsılan Hunlar, İ.S. 216'ya doğru parçalandılar ve bir bölümü Orta Asya'da kalırken, bir bölümü Hindistan'da bir devlet kurdu.
Geri kalanlarsa Avrupa'ya doğru göçerek, 374 yılında Volga ve Ural ırmakları arasında Volga Hun devletini kurdular. Sonra batıya doğru akınlar düzenleyerek, Tuna'ya kadar uzandılar ve Bizans İmparatorluğu'yla çekişmeye başladılar. 433-445 arasında ağabeyi Bleda'yla, 445'ten sonra da tek başına hükümdar olan Attila, Balkanlar, Galya ve Roma'ya yaptığı seferlerle Avrupa'yı altüst etti: 448'de Bizans İmparatorluğu'nu vergiye bağladıktan sonra, Galya ve Roma'ya seferler düzenleyerek Roma kentinin kapılarına dayandı. Ama bu uçsuz bucaksız topraklar üstünde tam bir egemenlik kurmayı başaramadı ve ölümünden (453) sonra yerine geçen büyük oğlu İlek'in ertesi yıl öldürülmesinin ardından, tarihin en büyük imparatorluklarından birini kurmuş olan Hunlar, dağılarak yerli halklarla karıştılar.