James Cook

• Okunma : 339

(1728-1779). Dünyanın en büyük kâşif ve denizcilerden biri olan James Cook, İngiltere’nin Yorkshire kentinde bir tarım işçisinin oğlu olarak dünyaya geldi. 13 yaşında bir mağazaya çırak olarak girdiyse de, kısa bir süre sonra Kuzey Denizi’nde, kömür taşıyan gemilerde çalışmaya başladı. Daha sonra donanmaya katıldı. Kısa sürede kaptan oldu. Kanada’daki St. Lawrence Irmağı’ nın haritasını yaptı.

    Nevvfoundland kıyılarının haritasını yapmaktaki başarısı üzerine, 1768’de Büyük Okyanus’un güneyine yapılacak bilimsel amaçlı bir gezide Cook’a kaptanlık görevi verildi. Gemideki bilim adamları, Tahiti Adası’nda Venüs gezegeni ile ilgili gözlemlerde bulunduktan sonra, Dünya’nın güneyinde var olduğuna inanılan efsanevi Terra Australis kıtasını aramaya koyulacaklardı. Cook, 80 tayfa ve üç bilim adamı ile birlikte Endeavour adlı gemiyle denize açıldı. Güney Amerika kıtasının güney ucundaki Horn Burnu’nu dolaşarak, Büyük Okyanus’un ortasındaki, Tahiti’nin de aralarında yer aldığı Cemiyet Adaları’na ulaştı.* Daha sonra Yeni Zelanda kıyılarını keşfedip haritasını çıkardı. Yeni Zelanda’nın, iki büyük adası arasındaki boğaza sonradan Cook Boğazı adı verildi. Kaptan Cook batıya doğru yoluna devam ederek Avustralya’ya ulaştı. Geçtiği yerlerin İngiltere’nin olduğunu ilan ederek, kıtanın doğu kıyıları boyunca kuzeye ilerledi. Yolculuğun başlangıcından tam üç yıl sonra, Doğu Hint Adalari ve Güney Afrika yolundan İı\giltere ye döndü.

    Cook 1772’de, güney denizlerini gidilebilecek en uç noktaya kadar araştırmak amacıyla ikinci yolculuğuna çıktı. Güney Afrika’daki Cape Town’dan kalkıp, 1.000 gün boyunca bu soğuk bölgelerde 120 bin km yol alarak Dünya’mn çevresini dolaştı. Güney Kutup Dairesi’nin güneyine geçti ve Antarktika buz alanlarının ötesinde olamayacağı varsayımı ile güneyde bir kıta bulunmadığı kanısına vardı.

    Cook bir yıl kadar ülkesinde kaldıktan sonra, Asya’ya kuzeyden ulaşacak bir denizyolu bulmakla görevlendirildi. Ümit Burnu’nu dolaşıp doğuya geçerek, bir kez daha Yeni Zelanda’ya uğradı. Daha sonra, Büyük Okyanus’u geçip Kuzey Amerika kıyıları boyunca kuzeye giderek, Kuzey Am erika’nın O regon’dan Kuzey Buz Denizi’ne kadar olan batı kıyılarının haritasını çizdi. Bering Denizi’nden geçerek Bering Boğazı’na girdi. Yolunun buzlarla kaplı olduğunu görünce, kışı geçirmek üzere, kuzeye giderken yolda keşfetmiş olduğu Hawaii Adaları’na döndü. Orada Yerliler ile çıkan bir çatışmada öldürüldü.

    Kaptan Cook’un keşfettiği yerlerin çoğuna onun adı verildi. Cook, uzun yolculuklarda birçok denizcinin ölümüne yol açan iskorbüt hastalığının önlenmesinde taze sebze ve limonun yararını ortaya çıkarmış olmasıyla da tanınır.