Kalküta
Hindistan’ın başlıca limanı ve Batı Bengal eyaletinin başkentidir. Ganj’ın bir kolu olan Hugli Irmağı’nın kıyısında ve ırmağın ağzından 150 km kadar içeride yer alır. Irmak kıyıları bataklık olduğu için sağlığa ve yerleşime elverişli değildir. İklim sıcak ve nemlidir.
Üç köyün birleşip gelişmesiyle oluşan Kalküta’nın adının bu köylerden biri olan Kalikata’dan geldiği sanılmaktadır. 1690’da Kalikata köyünde Doğu Hint Kumpanyasının bir şubesi kuruldu. Kısa zamanda gelişen kent, önce İngilizler’in egemenliğindeydi. 1756’da Bengal’in yöneticisi Sirac’üd-Devle’nin eline geçtikten bir yıl sonra yeniden İngilizler egemen oldu. Kalküta 1772-1912 arasında İngiliz yönetimindeki Hindistan’ın başkentiydi; bu tarihten sonra yönetim merkezi Yeni Delhi oldu.
Kalküta’da yerleşme yerlerinin büyük bölümü Hugli’nin iki yakasına yayılmıştır. Irmağın batı kıyısındaki Haura bugün bir sanayi ve ticaret merkezidir. Başlıca sanayi kolu olan jüt ürünlerinin yanı sıra, öteki sanayiler besin, dokuma, ayakkabı, araba, kimya, demirçelik ve elektrikli araçlardır.
1947’de Pakistan Devleti’nin kurulması Kalküta’yı olumsuz yönde etkiledi. Hindistan ile Doğu Pakistan (bugünkü Bangladeş) arasındaki yeni sınır, jüt ve pirinç işleme merkezlerini, başlıca üretim bölgesi olan Ganj-Brahmaputra deltasından ayırdı. Pek çok Müslüman Pakistan’a göç ederken Müslüman olmayan topluluklar da Kalküta’ya geldi.
Kentteki üç üniversiteden biri olan ve 1857’de kurulan Kalküta Üniversitesi Hindistan’ın en eski üniversitesidir. 1784’te kurulan Bengal Asya Derneği de dünyada, kendi türündeki araştırma enstitüleri arasında ilktir. Ulusal tiyatronun geçmişi 1876’ya dayanır. Hint Müzesi’nde arkeoloji ve eski para koleksiyonları, Ulusal Kütüphane’de ise Hindistan’ m en büyük kitap koleksiyonları bulunur. Kentteki yapılar arasında İngiliz, İtalyan ve Magrip mimarlığının özgün örneklerine rastlanır.
Kalküta çok hızlı büyüyen bir kenttir. Doğum oranının yüksekliği, sağlık hizmetlerinin yetersizliği, konut açığı, yoksulluk ve iş aramak için kente gelen insanların sürekli artışı gibi önemli sorunları vardır.
