Köstebek
Tarla ve bahçelerde yer yer yükselen toprak tepecikleri köstebeklerin kazdıkları tünellerin birer göstergesidir. Siyah ve yumuşak postlu bu küçük yapılı, böcekçil memeliler yaşamlarını büyük ölçüde toprağın altında tüneller kazarak geçirir. Kadifemsi tüyleri her yöne kolaylıkla yattığından hayvanın kazdığı daracık tünellerde hem öne, hem de arkaya doğru ilerlemesi kolaylaşır. Köstebeğin kuyruğu kısa, duyarlı burnu hareketli, postuna gömülü küçük gözleri körelmiştir. Küreğe benzeyen ön ayakları kazmaya çok uygundur. Köstebekler gevşek toprakta dakikada 0,3 metre uzunluğunda bir tünel kazarak ilerleyebilir.
Köstebekler kazdıkları karmaşık tünel ağları içinde sürekli dolaşarak buldukları solucan ve böceklerle oburca beslenirler. Bir köstebek gün boyunca kendi ağırlığından fazla besin tüketebilir. Yiyeceklerini bazen açtığı tüneller boyunca genişlettiği odacıklarda saklar.
Yavru köstebekler doğduklarında tüysüz ve pembedir. Su baskınlarından korunmaları için tünellerden daha yukarda hazırlanan yuvalarda büyütülürler. Köstebekler bitkilerin köklerine zarar verdikleri için çiftçiler tarafından öldürülmektedir. Ama köstebeklerin toprağı altüst edip havalandırmak ve zararlı omurgasızları yok etmek gibi yararları da vardır. Köstebeğin postu kürkçülükte oldukça değerlidir.
Bayağı köstebek (Talpa europaea) Avrasya’da yaygın biçimde görülür. Türkiye’de Trakya ve Anadolu’nun kuzey kesimlerinde yaşar. Kuzey Amerika’ya özgü yıldız burunlu köstebek (Condylura cristata) adını burnunun çevresindeki yıldız biçiminde dizilmiş etli uzantılardan alır. Sıkça yuvasından ayrılan bu tür iyi yüzer.
Afrika’da yaşayan altınköstebekler gerçek köstebeklere benzemekle birlikte akraba değildirler. Ön ayaklarının ikisinde kazma gibi kaim ve sivri uçlu tırnaklar bulunur. Postları altın sarısı ya da yeşilimsi ışıltılıdır. Avustralya’da yaşayan keseliköstebeklerin (Notoryctes cinsi) gerçek köstebeklerle hiçbir akrabalığı yoktur. Ön ayaklarında toprağı kazmakta kullandıkları iri ve koni biçiminde tırnakları vardır. Küt burnu ve kuyruğu kalın bir deriyle örtülüdür.
