Panda
Panda, Asya’nın doğusunda yaşayan iki memeli hayvan türünün adıdır. Dev panda (Ailuropoda melanoleuca) akrabası olan küçük pandadan (Ailurus fulgens) çok, ayıya benzer.
Daha çok bilinen dev panda, Çin’in orta kesiminde yer alan Sichuan (Seçvan) eyaletindeki bambu ormanlarının yetiştiği dağlarda yaşar. Kalın ve kısa kuyruğuyla birlikte uzunluğu yaklaşık 1,5 metredir. Sık tüylü, siyah ve beyaz postu dev pandanın en tanıtıcı özelliğidir. Omuzları, bacakları, kulakları ve gözlerinin çevresi siyah, öbür bölümleri beyazdır.
Dev pandalar büyük ölçüde bambu sürgünlerini yer. Ayrıca yapraklar ve saplarla da beslenir. Genellikle tek başlarına yaşamakla birlikte, bazen çiftler halinde de görülürler. Çok sessiz olmakla birlikte ağlamaya ve homurdamaya benzer sesler çıkarabilirler. Dev pandalar sık bambu ormanlarında bulunan kaya çıkıntılarının altında barınır, buralarda kırılmış bambu saplarından yuva yaparlar.
Dişi panda genellikle ocak ayında tek bir yavru doğurur. Yavru 4-5 yıl içinde büyür. Yavrunun bir yılı aşkın süre annesiyle birlikte kaldığı sanılmaktadır. Uysal ve güzel olduklarından, hayvanat bahçelerinin en sevilen hayvanları arasında yer alırlar. Büyük ölçüde bambuyla beslenmeleri nedeniyle, doğal yaşama ortamları Çin’in orta kesimindeki görece küçük alanları kaplayan soğuk ve nemli bambu ormanlarıyla sınırlanmıştır. Bu durum ve üreme dönemlerinin çok kısa sürmesi dev pandaları yok olmanın eşiğine getiren temel etkenlerdir. Pandaların bakım altında üretilmesi de son derece zordur. Ama 1980’lerin başından beri Meksiko, Madrid, Tokyo ve Çin’deki hayvanat bahçelerinde panda üretme çalışmaları bir ölçüde başarılı olmuştur. Üretme temel olarak yapay dölleme yoluyla gerçekleşmekte, erkekten alman spermalar şırıngayla dişiye verilmektedir.
Kızıl panda adıyla da tanınan küçük panda Hindistan’dan Çin’in batısına kadar, Himalayalar’ın alçak yamaçlarında yaşar. Yaklaşık iri bir kedi büyüklüğündedir. Gövdesinin üst bölümleri pas kızılı; bacakları ve alt bölümleri siyah; açık ve koyu kızıl kahverengi halkalardan oluşan kuyruğu siyah uçludur. Burnunun yanlarında, kulaklarının içinde, gözlerinin altında ve üstünde beyaz benekler bulunur.
Küçük pandalar bambu sürgünleri, yapraklar, meyveler ve kabuklu yemişlerle beslenir. Arada sırada küçük kuşları ve memelileri de avlayıp yerler. Keskin ve kıvrık tırnakları sayesinde kolaylıkla tırmandıkları yüksek ağaçlarda uyur, geceleri dolaşmaya başlarlar. Kızdırıldıklarında tükürür, kedi gibi tıslar, homurdanır, arka ayaklarının üzerine kalkıp pençelerini sağa sola savururlar.
Dişi genellikle iki yavru doğurur. Yeni doğan yavruların gözleri kapalıdır. Küçük pandalar, dev pandalara oranla hayvanat bahçelerinde daha kolay beslenebilmektedir.
