Nitrik Asit
Renksiz, ağır, yağsı bir sıvı olan nitrik asit çok güçlü bir asittir. İS 9 . yüzyıldan beri bilinen nitrik asit
eskiden, Şili güherçilesi denen ve daha çok Şili, Peru ve Bolivya’daki çöllerde bulunan sodyum nitratın sülfürik asit ile birlikte ısıtılması yoluyla elde edilirdi. I. Dünya Savaşı sırasında, patlayıcı madde yapmak için çok miktarda nitrik asite gereksinim doğmuştu, ama başlıca sodyum nitrat üreticisi olan Şili ile Almanya’nın ilişkileri kötüydü. Bunun üzerine Alman kimyacı Fritz Haber, havadaki azottan amonyak elde etmenin, sonra da bunu yüksek sıcaklıkta, havadaki oksijenle birleştirerek nitrik asit üretmenin yolunu buldu. Wilhelm Ostwald adındaki bir başka kimyacı da, bu yöntemi sanayi ölçeğinde uygulayabilmek için gerekli buluşları gerçekleştirdi.
Deri üzerine döküldüğünde ciddi yanıklara yol açan nitrik asit, yalnızca bitkisel ve hayvansal maddeleri değil, altın, platin, tantal ve titan dışındaki bütün metalleri de aşındırır, yani yenime uğratır. Bu sayılan metaller bile, nitrik asit ile hidroklorik asitin karışımından oluşan ve simyacıların “kral suyu” dedikleri bileşikten etkilenirler. Bu özelliği nedeniyle nitrik asitten, bakır levhaların belirli kesimlerinin “dağlanarak” oymabaskı levhaların hazırlanmasında ve metallerle metal cevherlerinin saflık derecesinin belirlenmesinde yararlanılır.
Üretilen nitrik asitin yaklaşık yarısı patlayıcı madde yapımında tüketilir. Nitrik asit ayrıca kimyasal gübre, plastik, fotoğraf filmi ve boyarmadde yapımında da kullanılır.
Nemli havada elektrik boşalması olduğunda az miktarda nitrik asit oluşur; bu nedenle, sağanak yağışlı havalarda, şimşek çaktığında, yağmur damlacıklarında çok seyreltik halde nitrik asit oluşur. Bu seyreltik asit toprakta emilir ve parçalanarak nitrat denen tuzları oluşturur. Nitratlar bitkiler için büyük önem taşır.
