Pipo
Dünyanın çeşitli yörelerinde yaşayan pek çok insan yüzyıllardır değişik biçimlerde ve farklı gereçlerle yapılmış pipolarla tütün içer. Kuzeyin buzlu yörelerinde yaşayan Eskimolar, mors dişinden yapılmış zarif, oymalı pipolar kullanırken, eskiden afyon kullanma alışkanlığının yaygın olduğu Uzakdoğu’da en çok, sapları yeşim ve lakeyle bezenmiş, çanak bölümleri oldukça ufak pipolar beğenilir.
Tütünü ilk kullananların Orta Amerika’daki Aztekler ile Kuzey Amerika Yerlileri olduğu sanılmaktadır. Eski oyma resimlerden Aztekler’in tütünü ince, uzun çubuklarla içtiği anlaşılmaktadır. ABD’nin Ohio eyaletindeki eski mezarlarda dirsek biçiminde, kil ya da taştan yapılma pipolar ortaya çıkarılmıştır. Bu zarif pipolar kabilelerin kutsal saydıkları kuş ve hayvan başı oymalarıyla bezelidir. Yerliler’in ünlü calumet ya da “barış çubuğu”nun uzunluğu 1 metreden fazlaydı. Bu çubukların tütün doldurulan çanağı mermer ya da kırmızı taştan, sapı ise dişbudak ağacından yapılırdı. Bu pipo, av ya da savaşla elde edilen başarıları simgeleyen at kılı, boncuk ve tüylerle süslenirdi.
Avrupa pipoyla ilk kez 16. yüzyılın sonlarında, Amerika’dan dönen denizciler aracılığıyla tanıştı. Pipo yapımında ağaç, kemik ya da sırlı Alman porseleninden, elle oyulan ve renklendirilen lületaşına kadar çok çeşitli maddeler kullanıldı. Biçim ve büyüklükleri değişmekle birlikte, daha sonraki 300 yılda en yaygın kullanılan pipolar kilden yapılanlar oldu. Bunlar 19. yüzyılın ortalarında pipo yapımında ağaç fundası ya da ormangülü gibi bitkilerin köklerinin kullanılmaya başlamasından sonra gözden düştü. Bu bitkilerin köklerinden elde edilen oduna breuer denir ve breuer pipolar günümüzde de yaygın olarak kullanılmaktadır.
