Tarım ve Hayvancılık

• Okunma : 403

Tarım ve Hayvancılık, bitkisel ve hayvansal ürünler elde etmek için yürütülen etkinliklerin tümüdür. Eski çağlarda başlıca ekonomik etkinlik olan tarım ve hayvancılık alanında çalışanların sayısı, sanayinin gelişmesine paralel olarak azalmaktadır. Ama, günümüzün dünyasında hâlâ bu alanda çalışanlar öbür ekonomik etkinlik dallarının tü­münde çalışanlardan fazladır. Çiftlik ürünlerinin pazarlanmak üzere işlenmesi alanında da çok sayıda insan çalışmaktadır.

    Tarım ve hayvancılık yapılan çiftlikler çok büyük bir çeşitlilik gösterir; büyük ya da küçük, az ya da çok verimli toprağa sahip olabilir; yüzlerce tarımsal üründen birini ya da birçoğunu birlikte üretebilir. Tarımsal ürünlerin büyük bir bölümünü yiyecek maddeleri oluşturur; ama yün, keten, ipek gibi, insan ve hayvanların beslenmesiyle ilgili olmayan tarımsal ürünler de vardır. Tarım ve hayvancılık yaparak yaşayan insanların yaşam biçimi, hangi ülkede ve ne tür bir çiftlikte yaşadıklarına göre büyük çeşitlilik gösterir. Avustralya’daki büyük bir koyun çiftliğinde yaşam , Endonezya’da pirinç üreten köylülerin ya da ABD’de bir mandırada çalışanların yaşamına hiç benzemez.

Büyük ve Küçük Çiftlikler

Az gelişmiş ülkelerde tarım ve hayvancılık yapılan çiftliklerin çoğu küçüktür. Çiftçi ailesinin üyeleri, toprağı sürmek için öküzlerin çektiği sabanları, topraktan zararlı otları temizlemek ve hasat yapmakta da basit el aletlerini kullanarak kendileri çalışırlar. Dünyadaki çiftliklerin yarıdan çoğu bu türdendir. Bunlar, genellikle tahıl ve sebze yetiştirilen ve belki birkaç keçi ve tavuk da beslenen karma çiftliklerdir. Elde edilen ürünün çoğu ailenin kendi kullanımı içindir; tüketimden artan ürün olursa yerel pazarda satılır. Bu tür çiftliklerdeki üretime, geçimlik tarım üretimi denir. Bu tür üretimde verim genelde düşüktür; çünkü toprak genellikle verimsiz, kullanılan üretim yöntemleri de ilkeldir. Yetiştirilen hayvanlar da doğada bulduklarını yiyerek gelişigüzel beslenir ve bu nedenle de verimleri düşüktür.

    Dünyanın birçok bölgesinde toprak ve iklim koşulları yerleşik tarım işletmelerinin kurulmasına uygun değildir. Buralarda ekim alanları sürekli olarak değiştirilir. Dönüşümlü tarım denen bu tarım biçiminin en yaygın uygulandığı yerler tropik orman alanlarıdır. Tropik bölgelerde tarım alanı elde etmek için ormanın en büyük ağaçları dışında kalan bütün ağaçlar kesilir. Kesilen ağaçlar ve orman tabanındaki öbür bitkiler yakılır. Küllerin gübre işlevi gördüğü bu alanda, toprağın verimi azalana kadar birkaç yıl ekim yapılır. Sonra yeni bir orman alanım aynı biçim de ekime açmak üzere burası terk edilir. Terk edilen alan çok geçmeden yeniden tropik orman bitkileriyle kaplanır. İlkel yöntemlerle ve sınırlı alanlarda yapılan bu tarım , tropik ormanlardaki doğal dengeyi bozup toprağa kalıcı bir zarar vermez. Ama, tropik bölgelerde büyük ve kalıcı tarım işletmeleri olan plantasyon kurma girişimleri, toprağı koruyucu gelişmiş yöntemler uygulanmadığı sürece başarısız olur.

    Afrika ve Asya’nın otlaklarında göçebe hayvancılık yaygındır. Çok az yağmur alan ve yer yer yarı çöl durumunda olan bu otlaklarda hayvanların bütün bir yıl boyunca aynı yerde otlamasına yeterli olacak kadar ot yetişmez. Bu nedenle çobanlar sürülerini belirli zamanlarda yeni otlaklara götürmek zorundadır. Kuzey Afrika’da sığır böyle yetiştirilir. Orta Asya’da taşımacılıkta kullanılan yaklar da yüzyıllardır bu yöntemle yetiştirilmektedir. Göçebe hayvancılık yapan insanlar, hemen hemen tüm gereksinimlerini karşılayan hayvanlarıyla sürekli olarak birlikte yaşarlar.

    Az gelişmiş ülkelerdeki daha iyi topraklarda büyük çiftlikler kuruludur ve buralarda genellikle şeker kamışı, kahve, pamuk ya da çay gibi tek bir ürün üretilir. Çiftçinin kendi tüketimi için değil, satış amacıyla tarım yapılan bu çiftliklerdeki üretime pazar için üretim ya da ticari tarım denir. Bu ülkelerin bir bölümünde, ekonomi tek bir ürünün dışarıya satışına bağımlı hale gelmiştir. Dünya pazarında bu ürünün fiyatının düşmesi ya da ürüne zarar veren bir hastalık bu tür ülkelerin ekonomileri için yıkıcı olabilir.

    Gelişmiş ülkelerde de tarım ve hayvancılık pazar için üretime dayanır. Avrupa ve Amerika’daki ülkelerin çoğunda ve Rusya, Avustralya gibi ülkelerde bulunan büyük çiftliklerde makineli tarım yapılır. Bu çiftliklerde çalışan az sayıda işçi, gelişmiş tarım makineleri kullanarak, çok sayıda insanın yapacağı işi kısa bir sürede yapar; ama bu makineler pahalıdır, bakım ve yakıt giderleri de yüksektir. Makineli tarımın kârlı olabilmesi için yüksek verim elde etmek gerekir. Bunun için uygulanan yeni ve daha gelişmiş yöntemlerle verimlilik sürekli olarak artırılmaktadır. ABD’de 1950’lerde hektar başına 1,5 ton olan tahıl üretimi 1980’lerde hektar başına 3 tonu geçmiştir.

    Gelişmiş ülkelerde tarım işletmeleri genellikle uzmanlaşmıştır. Her çiftlikte tek bir ürün ya da hayvan türü çok büyük miktarlarda üretilir. Uzmanlaşmış tarım işletmelerinde kullanılan gübre, tohum , yakıt, yem ve öbür üretim girdileri büyük miktarlarda satın alındığı için ucuza gelir. Uzmanlaşmanın başka bir üstünlüğü, büyük tarım makinelerinin daha verimli kullanılabilmesidir. Örneğin, birkaç parça tarlada yapılan tahıl üretimi için büyük bir biçerdöver satın almak verimli olmaz; ama binlerce dönümlük alanda buğday ekiminin yapıldığı bir tarım işletmesi için büyük bir biçerdöver satın almak iyi bir yatırımdır.

Tahıl Üretimi

Dünya nüfusunun büyük çoğunluğu için temel besin maddesi tahıldır. Pirinç, buğday, mısır, arpa, darı , yulaf ve çavdar gibi tahıl türleri içinde, buğdaydan sonra en çok yetiştirileni pirinçtir.

Buğday Tarımı. Avrupa ve Kuzey Amerika’da en fazla yetiştirilen tahıl buğdaydır. Buğday en iyi, kışın soğuk, yazın güneşli ve kurak olan bölgelerin otlaklarında yetişir. Kuzey Amerika’da buğday ekimine en elverişli topraklar Mississippi Irmağı’nın batısında, Texas’tan Kanada içlerine kadar geniş bir kuşak biçiminde uzanan yüksek düzlüklerdir. Avrupa’nın önde gelen buğday üreticileri Rusya, Türkiye, Fransa, İtalya, İspanya ve Almanya’dır. Öbür büyük buğday üreticisi ülkeler Avustralya, Arjantin, Hindistan, Pakistan ve Çin’dir.

    Eskiden, buğdayın el aletleriyle ekilip biçildiği yıllarda buğday ekimi, günümüzdeki pirinç ekimine benzer bir biçimde, küçük çiftliklerde yapılırdı. Ama günümüzün makineli tarım yöntemleri buğday tarımının büyük çiftliklerde yapılmasını olanaklı kılmıştır. Ekinleri biçip buğday tanelerini ayıran bir biçerdöver 5 metre genişliğinde bir toprak şeridindeki ekinleri aynı anda biçebildiği için, büyük tarlalarda hasat yapmaya uygundur. Günümüzde bazı buğday tarlaları binlerce hektar büyüklüğündedir.

    Geniş buğday tarlalarında yapılan makineli tarım tarlada kullanılması gereken işçi sayısını azaltmıştır. Ama, günümüzde de harmanı kaldırmak, ürünü taşıyıp kurutmak ve depo­lama donanımını çalıştırmak için hasat zamanı ek işgücüne gerek duyulmaktadır.

    Dünya buğday üretiminin büyük bölümü, sonbaharda ekilen ve kışlık buğday denen buğday çeşitlerinden elde edilir. İlkbaharda ekilen ve yazlık buğday denen buğday çeşitleri de vardır. Her ikisinde de hasat yaz sonundadır; ama kışlık buğdayın başakları biraz daha erken olgunlaşır.

Pirinç Tarımı. Asya’da tarımsal üretimin büyük bölümünü pirinç oluşturur. “Çeltik” de denen pirinç bitkisi genellikle yılın bir bölümünde sular altında bırakılan tarlalarda yetiştirilir. Alçak setlerle birbirinden aynlmış bölümler biçiminde düzenlenen çeltik tarlalanna yakındaki akarsulardan ya da bentlerden po­mpalarla su akıtılır. Hasat zamanı tarlalardaki sular pompalarla boşaltıldıktan sonra hasat yapılır.

    Güneydoğu Asya’nın iklimi pirinç tarımı için çok uygundur. Rüzgâr yılın sıcak aylarında okyanustan karaya doğru eser. Muson rüzgârları denen bu mevsimlik rüzgârlar, pirinç yetiştirme döneminde hemen hemen her gün yağmur getirir. Yağmurdan sonra da parlak bir güneş açar. Pirinç hasadının günümüzün modern makinelerinden yararlanılarak yapılması sınırlı birkaç alanda denenmiştir; ama çeltik tarlalarının çoğunu, 2.000 yıl önceki yöntemleri uygulayan köylü aileleri işlemektedir. Pirinç tarımı emek yoğun bir üretim dir; pirinç yetiştirmek için gerekli işlerin büyük çoğunluğu makine kullanmadan, insan eliyle yapılır.

    Çeltiğin yetişme döneminin büyük bir bölümünde sular altında kalan pirinç tarlalan yeşil göller gibi görünür. Yeşil renk sarıya dönünce, çiftçiler tarlalardaki suları pompalarla boşaltmaya başlar. Bu ilk adımdan sonra çiftçiler uzun, kıvrık oraklarıyla kurumuş tarlalara girerek pirinç saplarını toprağın hemen üstünden keserler.

    Brezilya’da, ABD’nin güneyinde, İtalya’da ve Türkiye’de de pirinç yetiştirilir.

Mısır Tarımı. Başka bir önemli tahıl türü Amerika’dan dünyaya yayılmış olan mısırdır. Dünyanın en büyük mısır yetiştirme bölgesi ABD’nin ortabatı kesim indeki “Mısır Kuşağı” adı verilen bölgedir. Dünyanın öbür büyük mısır üreticileri Çin, Brezilya, Meksika, Rusya, Yugoslavya, Romanya, Güney Afrika, Arjantin, Macaristan, İtalya ve Hindistan’dır. Mısır yetiştirilecek toprak derin ve verimli olmalıdır. Ilıman iklimli bölgeleri seven mısır, gelişimini tamamladığı yaz ort­asında bol yağış almalıdır. Mısır buğdaya göre daha çok yağış ister; ama yağmurdan sonra kuruması için aynı zamanda bol güneş ve rüzgâr da gereklidir.

    Üretilen mısırın bir bölümü hayvan yemi olarak kullanılır. Eskiden ABD’de mısır üreticilerinin aynı zamanda domuz da yetiştirmesi yaygın bir uygulamaydı; ama 20. yüzyılda giderek artan sayıda çiftçi ya mısır üretmeyi ya da hayvan yetiştirmeyi seçmektedir. Mısır, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde olduğu gibi dünyanın birçok yerinde başlıca besin maddelerinden biridir; ama başka bazı tahıllar kadar besleyici değildir.

    Yulaf, arpa ve çavdar gibi başka tahıl türleri genellikle buğday ya da mısırla birlikte, hem tarım hem hayvancılık yapılan karma çiftlikler'de yetiştirilir. Buğday ekimi için uygun olmayan topraklarda ve iklimlerde de bu tahıllar yetiştirilebilir. 1950’lerde Çin’den ABD’ye getirilen soya fasulyesi günümüzde ABD’de önemli bir ürün durumuna gelmiştir. Soya fasulyesi mısırla aynı koşullarda yetişir. ABD’deki Mısır Kuşağı’nda birçok çiftçi artık mısırdan çok soya fasulyesi yetiştirmektedir.

Başka Önemli Ürünler

Birçok tarımsal ürünün temel besin maddesi olma özelliği yoktur; ama bu ürünler çiftçiler için önemli bir gelir kaynağıdır. Şeker kamışı ya da şeker pancarı, pamuk, kahve ve çay bu tür ürünlerdendir. Bunların en önemlileri şeker kamışı, şeker pancarı ve pamuktur.

Şeker kamışı ve Şeker pancarı. Dünya şeker üretiminin çok büyük bölümü şeker kamışı ve şeker pancarından elde edilir. Şeker kamışı en iyi ekvatora yakın bölgelerde yetişen bir bitkidir. Tam gelişmesi için 1,5 yıl gereken şeker kamışı, pirinç gibi bol yağış ister. Binlerce yıldır şeker kamışı ekimi yapılan Hindistan günümüzde dünyanın en büyük şeker kamışı üreticilerinden biridir. Öbür büyük şeker kamışı üreticisi ülkeler Küba, Brezilya, Çin, Avustralya ve Meksika’dır.

    Hindistan’da şeker kamışı küçük çiftliklerde, geleneksel yöntemler kullanılarak yetiştirilir. Elle ekilen kamış, hasat zamanı büyük bıçaklarla kesilerek yakındaki şeker fabrikalarına götürülür. Küba, ABD ve Avustralya’da şeker kamışı tarımında makinelerin kullanılmaya başlanması eski geleneksel yöntemleri değiştirmiştir. Büyük ekim makinelerinin toprağı kazmak, şeker kamışı parçalarını çukura atmak ve üstlerini toprakla örtmek için tarladan bir kez geçmesi yeterlidir. Hasat zamanı kullanılan başka makineler de kamışları keser, toplar ve kuruması için sıralar halinde dizer. Daha sonra, ağır kamış demetleri fabrikaya götürülmek üzere vinçlerle kamyonlara yüklenir.

    Şeker pancarı serin iklimlerde yetiştirilebilen, köklerinden şeker çıkarılan bir pancar çeşididir. Başlıca şekerpancarı üreticisi ülkeler Rusya, ABD, İtalya, Fransa, Polonya ve Almanya’dır. Şeker pancarı tohumları ekildikten kısa bir süre sonra filizlenir. Bu filizlerin fazlalarının sökülerek seyreltilmesi gerekir; bu işlem bazı çiftliklerde elle, bazılarında da makinelerle yapılır.

    Şeker pancarının iri bir şalgam büyüklüğündeki etli kazık kökü şeker içerir. Şekerin çıkarılabilmesi için şekerpancarı kökleri parçalanıp pişirilir. Şeker ayrıldıktan sonra geriye kalan melas, hayvan yemi ve gübre olarak kullanılır. Şeker pancarı sökümünde kullanılan hasat makineleri geliştirilmeden önce pancar sökümü çok zaman alan güç bir işti; pancarların tek tek sökülüp yapraklarının elle kesilmesi gerekirdi.

Pamuk. Dünyanın en önemli tarım ürünlerinden bazıları da lifli bitkilerdir. Giysi, halı, kilim , perde, ip, yelken ve çadır bezi ile öbür dokumaların yapımında kullanılan lifli bitkilerin başlıcaları pamuk, keten, kenevir ve jüttür.

    En önemli lifli bitki pamuktur. Dona dayanamayan pamuğun 6-7 aylık yetişme süresi boyunca havanın sıcak olması gerekir. Dünyanın en büyük pamuk üreticisi Rusya'dır: onu Çin izler. ABD’nin Kuzey ve Güney Carolina’dan Arizona’ya kadar uzanan güney bölgesinde pamuk doğal olarak yetişir. Dünyanın en büyük pamuk çiftliklerinden bir bölümü California’da; Mississippi vadisinin verimli toprakları üzerinde ve Texas düzlüklerinde yer alır. Büyük miktarda pamuk üreten öbür ülkeler Hindistan, Brezilya, Meksika, Mısır, Pakistan ve Türkiye’dir.

    Günümüzde gelişmiş ülkelerde, pamuk ta­rımında genellikle traktörler, tohum ekme makineleri ve tırmık makineleri kullanılır. Hasat da pamuk toplama makineleriyle yapılır. Türkiye’de pamuk hasadı elle yapılır. Toplanan pamuklar en yakın çırçır fabrikasına gönderilir. Çırçır fabrikasında, çiğit denen pamuk tohumları pamuk liflerinden ayrılır. Daha sonra pamuk lifleri preslerde sıkıştırılarak balyalar haline getirilir.

Meyve ve Sebzeler

Ticari amaçlı meyve yetiştiriciliğinin geliştiği ülkeler, tahıl gibi temel besin maddelerinin yanı sıra meyve gibi daha lüks yiyeceklerin de yaygın olarak tüketildiği zengin ülkelerdir. Bazı az gelişmiş ülkelerde de dışarıya satmak amacıyla muz ve ananas gibi meyveler yetiştirilir.

    Farklı iklim koşullan nedeniyle dünyanın çeşitli bölgelerinde farklı meyveler yetişir. Ananas, muz ve mango gibi meyveler, sürekli olarak sıcak ve nemli bir iklimin olduğu tropik kuşakta yetişir. Turunçgiller, kavun, incir, kayısı, şeftali ve üzüm ılıman iklim kuşağında, kışları soğuk olsa da meyvenin olgunlaşma döneminde havanın sıcak ve güneşli olduğu bölgelerde yetişir. Elma, armut ve kiraz gibi meyveler de aynı iklim kuşağında, ama daha serin olan bölgelerde yetiştirilir; çünkü bu bitkilerin çiçek açması için kısa bir soğuk dönem gereklidir.

    Üzüm gibi bazı meyveleri toplamak için özel makineler geliştirilmiştir, ama olgun meyveler kolayca zedelenebileceği için, meyve yetiştiricileri işlerin çoğunu hâlâ elle yaparlar. Ama, dikme, ilaçlama ve ambalajlama genellikle makinelerle yapılır.

    Ticari amaçla sebze yetiştirilen bazı büyük çiftlikler vardır; ama sebze üretiminin büyük bölümü, bostan denen ve sebzenin yanı sıra meyve ve çiçek de yetiştirilebilen küçük toprak parçalarından elde edilir. Birçok sebze yetiştiricisi, pazarda taze olarak satmak için değil, dondurulmuş sebze ya da konserve üretiminde kullanılmak üzere sebze yetiştir.

Hayvancılık

Et, süt ve yumurta gibi besin maddeleri ya da yün ve deri gibi sanayi ham maddeleri elde etmek için hayvan yetiştirmeye hayvancılık denir.

Et Sığırı Yetiştiriciliği. Eskiden ABD, Kanada, Arjantin ve Avustralya gibi büyük ülkelerde sığırlar, çevresinde çit bulunmayan, göz alabildiğine uzanan büyük alanlarda yetiştirilirdi. Ama, günümüzde bu ülkelerde de et sığırlarının büyük bölümü çiftliklerde yetiştirilmektedir. Sığır yetiştiricileri bazen hayvanlarını tam geliştikten sonra pazarlamak yerine, daha yavruyken tahıl yetiştirme bölgelerindeki besicilere satarlar. Besiciler bu et sığırlarını özel yemlerle besleyerek büyütüp semirtirler. Bu yöntemde, ahırlardaki küçük bölmelere yerleştirilen hayvanlara çok fazla, proteini bol yem verilir. Hayvanların çabuk kilo alması için büyümeyi hızlandırıcı hormonlar, hastalıkları önlemek için antibiyotikler ve sakinleştirici ilaçlar da yeme katılır. Sığır ve domuzların yanı sıra, bol yumurta ve et elde etmek için tavuklar da böyle beslenebilir. Bu yöntemle yetiştirilen sığırların eti, otla beslenenlere göre daha körpe ve lezzetli olur.

Mandıracılık ya da Süt Sığırı Yetiştiriciliği. Süt üretimi için, çok süt veren özel sığır türleri yetiştirilir. Et sığırları kadar dayanıklı olmayan bu hayvanlar kötü hava koşullarına karşı korunur. Hastalıklara karşı da daha çok korunmaları gereken süt sığırlarının düzenli beslenmesi ve sağılması gerekir.

    Süt sığırlarının beslenmesinde çok miktarda saman, silolanmış yeşil ot ve taneli yem kullanılır. Silolanmış yeşil ot, yazın yeşilken biçilip hava geçirmez silolara sıkıştırılarak konan ve bu silolarda mayalanarak besleyici bir yem oluşturan ot ya da öbür yem bitkileridir. Bir süt ineği yılda yaklaşık 4.000 kg silolanmış yeşil ot ve 900 kg taneli yem yer. Ayrıca iyi bir çayırın en az 0,75 hektarlık bölümünün otunu yiyen ve günde yaklaşık 30 litre su içen bir süt ineği bu besin maddelerini süt yapmakta kullanır.

    Böylesine çok ot tüketimini gerektiren mandıracılık için en uygun yerler, gerekli otun kolayca bulunabildiği sulak otlaklardır. Kuzey Avrupa’da en önemli hayvancılık dallarından biri mandıracılıktır. ABD’de mandıracılık yapılan bölge, Mısır Kuşağı’nın hem en kuzeyinde yer alır. Kanada’da Ontario ve Quebec eyaletleri mandıracılığın en yoğun olduğu bölgelerdir.

Koyun Yetiştiriciliği. Et, süt, yün gibi değerli ürünler elde edilen birçok koyun türü dünyanın pek çok yerinde yetiştirilmektedir. Koyunların evcilleştirilmesinden sonra soy ıslah çalışmalarıyla birçok koyun soyu yetiştirilmiştir. Tropik bölgelerde yetiştirilen uzun tüylü koyunların derilerinden yararlanılır. Ilık iklimli Avrupa ülkelerinde yetiştirilen koyun türlerinin sütünden peynir yapılır. Ama, yünü ve eti için üretilen merinos ve melez koyun soyları en iyi ılıman kuşakta yetiştirilir.

    En çok koyun bulunan ülke olan Avustralya’yı Rusya, Çin, Yeni Zelanda, Türkiye, Hindistan ve İngiltere gibi koyun yetiştiricisi ülkeler izler.

    Koyun çiftliklerinde işlerin en yoğun olduğu dönem , ilkbaharın başlarındaki kuzulama zamanıdır. İlkbaharın sonunda yetişkin koyunlann yünleri kırkılır. Yazın koyunlar bir çobanın gözetiminde otlaklara salınır. Dağlık bölgelerde karlar eriyip taze otlar çıkınca sürüler yükseklerdeki çayırlara çıkarılır. Çoban, sürüsüyle birlikte, çiftliğe dönmeden haftalarca dağlarda kalabilir.

Domuz Yetiştiriciliği: Dünyada en çok domuz yetiştirilen ülke olan Çin, bu domuzların önemli bir bölümünü başka ülkelere satmaktadır.

    Batı ülkelerinde domuz yetiştirmek, koyun ya da et sığın yetiştirmekten daha ucuzdur; çünkü domuz yetiştiriciliğinin gerektirdiği pek çok iş makinelerle kolayca yapılabilmektedir. Makine kullanımı sonucu az sayıda işçi çalıştırılarak işletme giderleri düşürülür. Otomatik olarak doldurulabilen yemlikleri, atıkların akıp gittiği ızgaralı döşemeleri ve klima donanımları bulunan ağıllarda yetiştirilen domuzlar, tahıl ve soya fasulyesi unu gibi çok proteinli yemlerle beslenir. 3.000’den fazla değişik soyu yetiştirilmiş olan domuz, hızla ürediği ve et verimi yüksek olduğu için dünyanın birçok ülkesinde ucuz ve değerli bir protein kaynağı olarak önem taşır.

Tavukçuluk, et ya da yumurta üretimi amacıyla yapılır ve hangi amaçla yapılıyorsa bu amaca uygun tavuk soyları yetiştirilir. Yumurta üretimi için Leghorn gibi yumurta verimi yüksek soylar, et üretimi için ise Cornish, beyaz Plymouth gibi et verimi yüksek soylar seçilir. Gelişmiş ülkelerdeki tavuk çiftlikleri tümüyle makineleşmiştir. Böyle bir çiftlikte 25-50 bin pilicin bakımını bir kişi yapabilir. Yem ve su verme, kümesin temizliği gibi tüm işler makineyle yapılır; yumurtalar bir taşıyıcı bantla toplanır. Bilimsel besleme yöntemleri uygulanarak, et ve yumurta veriminde büyük artışlar sağlanmıştır.

    Yumurta tavuklarının serbestçe gezinebildikleri açık alanlarda yetiştirilmesi günümüzde yeniden yaygınlaşmaktadır. Birçok yetiştirici bu yöntemle yumurta üretimini, çok makineleşmiş üretim yöntemlerine göre daha kârlı bularak geleneksel yöntemlere yönelmektedir.

    Hindi, kaz ve ördek gibi kümes hayvanlarının yetiştirilmesi de tavukçuluk alanına girer. Hindi ve ördekler serbestçe gezinebildikleri açık alanlarda yetiştirilir; ama suluk ve yemlikleri otomatik denetimlidir. Almanya, Avusturya ve bazı Doğu Avrupa ülkelerinde eti için yetiştirilen kazlar, Fransa’da kaz ciğeri ezmesi üretmek için özel olarak beslenir.

    Önemli tarım bitkileri, ET , PEYNİR , SÜT, YAĞ , YOĞURT , YUMURTA gibi ta­rım ürünleri ve hayvancılık açısından önem taşıyan evcil hayvanlar konusunda daha ayrıntılı bilgiyi sayfamızda ki kendi maddelerinde bulabilirsiniz.