Tırmanan Balık
Tırmanan balıklar suyun dışına çıkıp uzunca bir süre yaşayabilmeleriyle ünlüdür. Sudan çıkma yeteneği birçok balıkta gelişmiştir. Ama kaya balıklarına akraba olan Periophthalmus cinsinin üyeleri en tanınmışları arasındadır. Afrika, Hindistan ve Güneydoğu Asya kıyılarındaki haliçlerde yaşayan bu küçük balıklar, mangrov köklerine tırmanarak patlak gözleriyle çevreyi kolaçan ederken ya da sular çekildiğinde çamurlar arasında böcek, solucan ve küçük yengeçleri avlarken görülebilir. Genellikle uzunlukları 20 cm dolayında, gövdeleri yeşilimsi kahverengi ve kahverengimsi mavi üzerine turuncu, sarı ya da mavi beneklidir. Bir tırmanan balık iri başı, patlak gözleri ve koni biçiminde gövdesiyle balıktan çok kurbağa yavrusuna (iribaşa) benzer. Güçlü göğüs yüzgeçlerini çomak gibi kullanarak yürür. Bir çeşit çekmene dönüşmüş karın yüzgeçleri suya sarkan dallara bile tutunabilmesini sağlar.
Tırmanan balık nasıl soluk alır? Doğrusu pek iyi alamaz. Ağzının içindeki deri zengin kan damarı ağıyla donanmıştır. Burası gerekli oksijenin bir bölümünü soğurmaya yarar. Ama tırmanan balığın sırrı büyük solungaç yuvalarında yatar. Sudan çıktığında solungaç kapaklarının altında, birkaç dakika yetecek oksijeni içeren kendi “özel denizini” taşır. Bu sürenin sonunda denize dönerek depoladığı suyu yenilemesi gerekir.
Üreme mevsiminde tırmanan balıkların erkeği canlı renklerle bezenir. Parlak turuncu boğazım göstererek, kaslı ön yüzgeçleri üstünde yükselerek ve sırt yüzgecini dikleştirerek dişilerin dikkatini çekmeye çalışır.
