Turna
Turnalar uzun boyunlu, uzun bacaklı ve genellikle grimsi tüylü, gösterişli kuşlardır. Dikkat edilmezse turnalar ile balıkçıllar birbirlerine karıştırılabilir. Havada her ikisi de bacaklarını gergin biçim de geriye doğru uzatır. Ama balıkçıllar boyunlarım kıvrık tutarak uçtuklarından turnalardan kolayca ayırt edilebilir. Ayrıca turnalar yuvalarını ağaçlara değil yere yapar. Yavruları da kıyı kuşların ki gibi yumurtadan çıktıktan hem en sonra koşuşturm aya başlar.
Yüksekliği 1 m etreyi aşan bayağı turna (Grus grus) yazın Avrupa’nın kuzeyi ile doğusundaki ülkelerde ve Asya’nın batısında yaşar, kışın ise Kuzey Afrika, Hindistan ve Çin’e göç eder. Tüyleri genel olarak kurşun grisi, başından boynuna kadar olan bölüm siyah ve beyazdır. Tepesinde kırmızı bir leke bulunur. Yerdeyken arkasında gevşek biçimde sarkmış telek tutam larıyla tanınabilir. Bu sarkıntılar kuyruk teleklerinden değil, katlanmış kanatlarındaki uzun teleklerden oluşur. Uzun ve kararlı adım larla yürüm esine karşın ürkek ve her an tetikte bekleyen bir kuştur. Çığlığı andıran güçlü sesler çıkararak öter. Besinleri arasında böcekler, tohum lar, solucanlar ve kurbağalar yer alır. Yuvaları bataklıklarda otlar, sazlar ve bitki saplarıyla yükseltilmiş bir küm eden oluşur. Dişi yuvaya genellikle iki yumurta bırakır. Bu yumurtalar gri ya da yeşilimsi kahverengi üzerine kahverengi benekli ve çok parlaktır.
Telli turna (Anthropoides virgo) daha küçüktür. Avrupa’nın güney kesim lerinden Asya’nın orta kesimlerine ve Kuzey Afrika’ya kadar uzanan bölgede rastlanan bu tür, adını uzun beyaz tüylerden oluşan kulak püsküllerinden alır. Ayrıca siyah göğüs tüyleri de aşağı doğru sarkar. Türkiye’nin özellikle iç kesim lerindeki sulak yerlerde üreyen bayağı turna ve telli turna türkü ve söylencelere konu olm uştur. Güney Afrika’da birçok turna yaşar. Tepesinde yelpaze gibi açılmış süs tüyleriyle dikkat çeken taçlı turna (Balearica pavonina) bunların en güzelleri arasındadır.
Hindistan, Birmanya ve Tayland’a yayılmış saras turnası (Grus antigone) çok iri bir türdür. Kül rengindeki başı tüysüz ve kırmızımsıdır. Yaşamları boyunca tekeşli kalan bu kuşlardan biri ölürse öbürünün üzüntüye dayanam ayıp öldüğüne inanılır. Avustralya turnası (Grus rubicunda) ilginç danslarıyla dikkat çeker. Gösteri sırasında turnalar 20-30’luk sıralar halinde dizilir. Avustralya Yerlileri’nin corroboree denen törenlerinde yaptıkları dansların tem elini olasılıkla turnaların bu dansları oluşturm uştur. Gerçekte bütün tu rnalar ilginç kur gösterileri yapmakta, kanat çırpıp sıçram alarına genellikle boru sesine benzer ötüşleri eşlik etmektedir.
Kuzey Amerika’da yaşayan çok iri yapılı haykıran turnanın (Grus americana) kanat uçları siyah tüylü, öbür bölüm leri beyazdır. Bu tür 20. yüzyılın başlarında oldukça boldu. Ama günümüzde iyice azalmış ve Texas’taki özel bir alanda koruma altına alınmıştır. Gene Yenidünya türlerinden Kanada turnası ( Grus canadensis) Alaska'dan Hudson Körfezi’ne kadar uzanan bölgede ürem ekte, kışı ABD’nin güneyinde geçirmektedir.
