Zambezi Irmağı
Zambezi Irmağı, Afrika kıtasının dördüncü büyük ırmağıdır. Uzunluğu 3.500 kilometredir. Afrika’nın güneyinde büyük bir alanı akaçlayarak Mozambik’te Hint Okyanusu’na dökülür. 1851-53 yılları arasında İskoç misyoner David Livingstone tarafından keşfedildi. Irmağı yukarı kesimlerinden Hint Okyanusu’ na döküldüğü noktaya kadar izleyen Livingstone ayrıntılı bir harita çıkardı. Bununla birlikte ırmağın kaynağı ancak 20. yüzyılda bulunabildi.
Zambezi Irmağı, Zambia’nın kuzeybatı ucunda, Kalene Hill yakınlarındaki dağlardan doğar. Angola’dan gelen kollarla beslenerek önce güneye, sonra kuzeydoğuya döner. Zambia ve Zimbabve sınırı boyunca doğuya doğru akar. Mozambik topraklarında güneydoğuya dönerek Hint Okyanusu’na ulaşır.
Zambia ve Zimbabve sınırında 120 metre yükseklikten dökülerek Victoria Çağlayan'ını oluşturur. Bu çağlayan yeryüzündeki en güzel görüntülerden biridir. Zambia ve Zimbabve sınırı üzerinde yaklaşık 280 km uzunluğundaki Kariba Gölü’yle birleşir. 128 metre yüksekliğinde ve 686 metre uzunluğundaki Kariba Barajı Zambia ve Zimbabve’nin elektrik enerjisi gereksinimini karşılar. Irmağın Mozambik sınırı içinde kalan bölümünde Cabora Bassa Barajı yer alır.
Zambezi denizden yaklaşık 160 km uzaklıkta, Malavi Gölü’nden (eski adı Nyasa Gölü) çıkan Shire Irmağı’yla birleşir. Zambezi denize yaklaşırken birkaç kola ayrılarak geniş bir delta oluşturur. Doğu kolu kuzeyde Muselo Irmağı’nı, güneyde de ana ırmak ağzını oluşturur. Batı kanalı ise Inhamissengo ve Melambe ırmaklarına ayrılır. Ağız bölümü kum sırtları, ivintiler ve çavlanlarla kesintiye uğrar.
Irmak havzasının büyük bir bölümü, çeçe sineklerinin bulunduğu kıyılar dışında, sığır yetiştiriciliğine elverişli çayırlık alanlardan oluşur. Kıyılarda aslan, fil, gergedafı ve Afrika mandası yaşar. Shire vadisinde çay ve pamuk yetiştirilir.
