ANAFOR
Deniz ya da ırmak sularının bir eksen çevresindeki dönme hareketine anafor denir. Denizlerdeki anaforların nedeni genellikle ters yönlü gelgit dalgalarının, akıntılann ya da rüzgârların karşılaşmasıdır. Irmaklarda ise kıyının çıkıntı yaparak suya dairesel bir dönme hareketi verdiği yerlerde küçük anaforlar görülebilir. Bir anaforda sular dairesel bir hareketle dönerken merkezkaç kuvvetin etkisiyle çevreye doğru itilir ve dairenin ortasında bir boşluk oluşur (bak. Merkezkaç Kuvvet).
En ünlü anaforlardan biri, Norveç açıklarındaki Lofoten Takımadalarından Moskenes ve Mosken arasındaki boğazda oluşan Maelström’dür. Bu anafor fırtınalı havalarda gemiler için tehlikeli olabilir. Amerikalı yazar Edgar Allan Poe, Olağandışı Öyküler (Tales o f Mystery and Imagination) adlı kitabında Maelström’e kapılan balıkçıların düşsel öyküsünü anlatmıştır.
Gene ünlü bir anafor da Messina Boğazı’ nın kuzey ucundaki Garofalo anaforudur. Sicilya’nın kuzeydoğu köşesi ile İtalya açıklarındaki Sila kayalığı arasında oluşan bu anafor, eski Yunan efsanelerinde sözü edilen Karibdis anaforu olabilir. Maelström gibi Garofalo anaforu da ters yönlü gelgit akıntılarının karşılaşmasından doğar ve fırtınalı havalarda tehlikeli olabilir.
Kuzey Amerika’daki Niagara Çağlayanının döküldüğü yerde oluşan anafor ise akarsu yatağının değişik yapısından kaynaklanır. Yatağın bir yanında yuvarlak bir havuz oymuş olan sular önce bu havuza dökülür ve düzenli akıntıya karışmadan önce burada hızla dönerek bir anafor oluşturur.
