Barbunya ve Tekir
BARBUNYA VE TEKİR, Sıcak ve ılık denizlerin çamurlu ve kumlu diplerinde yaşayan bu balıklar birbirine çok benzeyen iki yakın türdür. Barbunyanın (Mullus barbatus) uzunluğu en çok 40 santimetreyi, tekirinki (Mullus surmuletus) 25 santimetreyi bulur. En belirgin özellikleri, altçenelerinden sarkan ve duyu organı işlevini gören bıyık biçimindeki bir çift uzantıdır. Balık yumurtaları, karides, yumuşakçalar ve denizsolucanlarıyla beslenen bu balıklar deniz dibindeki kumları bıyıklarıyla karıştırarak yiyecek arar ve kullanmadıkları zaman bıyıklarını içeri çekerler.
Gövdeleri iki yandan basık bir elips biçiminde olan bu balıklar, kırmızının egemen olduğu canlı ve parlak renklerle bezenmiştir. Sırtları kırmızımsı kahverengi, yanları pembemsi kırmızı, tombul ve sarkık olan karınları ise beyaza yakın renktedir. Barbunyanın başı, alında bir çıkıntı yaparak ağza doğru dimdik inen bir profil çizer; tekirde bu eğim daha hafiftir. Gövdeleri kolayca dökülen iri pullarla kaplıdır ve birbirinden oldukça uzakta yer alan iki tane sırt yüzgeçleri vardır. Tekirin birinci sırt yüzgecinde koyu renkli bir kuşak ve sarı bir leke, gövdesinin alt bölümünde de uzunlamasına üç sıra sarı kuşak bulunur. Barbunya çevresine uyum sağlamak için renk değiştirebilir ve öldüğünde canlı kırmızı renkleri kahverengimsi yeşile döner.
Eti çok lezzetli olan barbunya ve tekir eskiçağlardan beri en değer verilen sofra balıklarından sayılır. Eski Romalılar bu balıkları şölen sofralarından eksik etmezlerdi. 10 yıl kadar yaşayabilen barbunya ve tekir, Türkiye’yi çevreleyen denizlerin yerli balıklarındandır. Yaz aylarında Karadeniz, Marmara, Ege Denizi ve Akdeniz kıyılarının sığ diplerinde yaşar, kışın daha ılık olan derin sulara çekilirler. Bu yüzden Türkiye denizlerinde hemen her mevsim barbunya ve tekir avlanabilmektedir.
Aynı familyanın (Mullidae) Upeneus cinsinden olan iki tür balık da Süveyş Kanalı’nın açılmasından sonra Hint Okyanusu’ndan Akdeniz’e geçmiştir. Nilbarbunyası (Upeneus asymmetricus) ve paşabarbunyası (Upeneus moluccensis) adıyla anılan bu iki türe Doğu Akdeniz’den Güney Ege kıyılarına kadar uzanan sularda rastlanabilir.