Hatay
Hatay, Türkiye'nin güneyinde, Akdeniz Bölgesi sınırları içinde il. Yüzölçümü 5 403 km², nüfusu 1990 sayımına göre 1109 754, merkezi Antakya kenti olan Hatay ili 12 ilçeye ayrılmıştır: Merkez (Antakya), Altınözü, Belen, Dörtyol, Erzin, Hassa, İskenderun, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağı, Yayladağı.
Batıda Akdeniz, kuzeyde Adana, kuzeydoğuda Gaziantep illeriyle, doğuda ve güneyde Suriye topraklarıyla sınırlanan Hatay ilinin batı kesimleri, İskenderun körfezi kıyısındaki çok dar bir kıyı ovasıyla kaplıdır. Bu dar kıyı ovasının hemen gerisinde Amanos dağları yükselir. Fazla yüksek olmadıkları halde bir duvar gibi uzanan Amanos dağlarının, Hatay ili içindeki tek önemli geçidi, İskenderun-Antakya yolunun geçtiği Belen boğazıdır. Güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda uzanan Amanos dağları, Gâvur dağları ve Nur dağları gibi adlarla anılırlar.
İlin Asi ırmağının denize döküldüğü yer ile Suriye sınırı arasında kalan güney kesiminde, bir başka dağlık yöre bulunur: Türkiye-Suriye sınırı, burada bu dağlık ve ormanlık kesimden geçer. İlin orta kesimini, güneybatı-kuzeydoğu doğruItulu bir çukur alan kaplar ve güneyde Suriye sınırları içinde, kuzeyde de Hatay sınırları dışında Kahramanmaraş yakınına kadar uzanır.
Hatay ilinde genellikle Akdeniz iklimi egemen olmakla birlikte, yükselti farkları, denize olan uzaklık gibi etmenler, iklimde değişikliklere yol açar. En sıcak ay ortalaması İskenderun'da 28,6 °C, Antakya'da 27,6 °C, en soğuk ay ortalamasıysa aynı merkezlerde sırasıyla 11,9 °C ve 8,1 °C'tır. İskenderun'da günümüze kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık 43,2 °C (26.8.1962), en düşük sıcaklık -3,2 °C (6.2.1950), Antakya'da günümüze kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık 43,9 °C (16.8. 1962), en düşük sıcaklık -14,6 °C'tır (15.1. 1950). Yıllık yağış tutarı, ortalama olarak, İskenderun'da 785 mm'den, Dörtyol'da 1 022 mm'ye ve Antakya'da 1 173 mm'ye kadar değişir. Yağışların mevsimlere bölünüşünde, yaz yağışlarının azlığı göze çarpar. Yalnızca Dörtyol'da, yaz yağışları da önemsenebilecek orandadır.
Amanos dağlarının Akdeniz'e bakan yüzü, alçak kesimlerde maki, yükseklerde ormanlarla kaplıdır. Dağların doğuya bakan yüzündeyse, orman örtüsü seyrekleşir. Bu dağlarda, çeşitli çam türleri ile yapraklarını döken ağaçlar da bulunur. Ayrıca, Amanoslar'ın yüksek kesimlerinde kayın ağaçlarına rastlanır.
Hatay ilinin başlıca akarsuyu, Suriye'den gelen Asi ırmağıdır. İle güney-kuzey doğrultusunda giren Asi, Amik ovasında bir dirsek yaptıktan sonra, Antakya kentinin içinden geçer ve Samandağı yakınlarında Akdeniz'e dökülür. İlin öbür önemli sayılabilecek akarsuları, Afrin çayı ile Karasu'dur.
EKONOMİ
İkliminin elverişliliği nedeniyle Hatay ilinde, tarıma ayrılan topraklar geniş yer tutar. Tahıl ürünlerinin başında buğday, sonra da arpa gelir. Amik ovasında pirinç ekimi geniş yer tutar. Sanayi bitkileri arasında pamuk yaygındır. Samandağı ilçesinde, nargile içiminde kullanılan tömbeki yetiştirilir. Asi ırmağı kıyılarında kurulmuş bütün köylerde meyvecilik ve sebzecilik yapılır. İskenderun körfezi kıyılarında, turunçgiller tarımı başta gelir (ilde portakal üretiminin başlıca merkezi Dörtyol'dur). Zeytin üretimi de, ilin önemli gelir kaynaklarındandır.
Hatay'da pek gelişmemiş olan hayvancılıkta, kılkeçi başta gelir. Koyun sayısı ve öbür küçükbaş ve büyükbaş hayvan sayıları çok daha azdır. İpekböcekçiliği, eski önemini yitirmiştir.
Hatay'da, pek önemli olmamakla birlikte, krom, demir, bakır, kurşun yatakları vardır. Yayladağı ilçesinde, "Hatay gülü" adı verilen renkli bir mermer çıkarılmaktadır.
İlin en önemli sanayi kuruluşları İskenderun'dadır: Demir-çelik fabrikası; Sarıseki'deki yapay gübre fabrikası (fosfatlı gübreler); teneke fabrikası; vb. Bunlar dışında, ilin çeşitli yerlerinde, zeytinyağı ve sabun tesisleri ile çırçır (pamuk ayıklama) fabrikaları ve çeltik fabrikaları vardır.
ULAŞIM
Ceyhan ile Osmaniye arasındaki Toprakkale istasyonundan ayrılan demiryolu hattı, güneye inerek İskenderun'a ulaşır. Buna paralel olarak düzgün bir karayolu da, Adana'yı İskenderun'a bağlar. Bu yol, Belen geçidinde Amanoslar'ı aştıktan sonra, Top boğazından geçerek Antakya'ya ulaşır. Antakya'dan doğuya giden bir yol Halep'e (Cilvegözü sınır kapımızdan çıkarak), güneye giden bir yol da Lazkiye'ye (Yayladağı sınır kapımızdan çıkarak) ulaşır.