Kartopu
Kartopu, tümüyle açtığında aynı bir kartopuna benzeyen gösterişli çiçekleri, üzümsü meyveleri ve sonbaharda göz alıcı renklere bürünen yaprakları için yetiştirilen bir süs bitkisidir. Avrupa’ya özgü birkaçı dışında çoğu Asya ve Kuzey Amerika’da kendiliğinden yetişen 200 kadar türü vardır. Çoğu küçük ağaç ya da dik gövdeli çalı biçimindeki bu türler hanımeligiller familyasının Viburnum cinsini oluşturur.
Bahçelerde en çok yetiştirilen kartopu türlerinden adi kartopu (Viburnum opulus) Avrupa ve Kuzey Afrika’nın yerli bitkilerindendir. Ülkemizde de yetişen bu türe gilaburu ya da dağdığan gibi adlar da verilir. Yaklaşık 4 metreye kadar uzayabilen bitkinin yuvarlak, beyaz çiçek kümeleri vardır. Her kümede, döllenerek meyve verebilen küçük çiçekleri, iri kısır çiçekler çevreler. Çiçekler solduktan sonra ortaya çıkan üzümsü meyvelerin içi parlak kırmızı renkli, saydam bir özle doludur. Orta Anadolu’da, toplanıp yenen bu meyveler özellikle çocuklarca sevilen bir yemiştir. Beyaz renkli, yuvarlak çiçekleriyle behçeleri süsleyen kartopu türlerinden birinin (Viburnum alnifolium) anayurdu Amerika, öbürünün (Viburnum plicatum) ise Japonya’dır. Kore kökenli olan bir tür (Viburnumcarlesii) ise tomurcukken pembe olduğu halde açtığında beyaza dönen, çok güzel kokulu çiçekleriyle öbürlerinden kolayca ayırt edilir.
Bütün kartopu türleri bol güneş alan derin, verimli ve humuslu toprakları sever.
