Richard Evelyn BYRD
(1888-1957). ABD’li kutup kâşifi Amiral Richard Evelyn Bryd, Kuzey ve Güney kutupları üzerinde uçan ve Atlas Okyanusu’nu da uçarak aşan ilk insandır.
Byrd Virginia’da doğdu. Dört yıl deniz kuvvetlerinde görev yaptı; ayağından aldığı bir yara yüzünden emekliye ayrılmak zorunda kaldı. Özel bir izinle, Florida’daki ABD Deniz Kuvvetleri’nde pilotluk eğitimi gördü. 1918’de, Deniz Kuvvetleri pilotu olarak uçuş belgesi aldı ve ABD’nin Kanada’daki Deniz Kuvvetleri’ne bağlı iki hava üssüne kumandan olarak atandı. ABD Deniz Kuvvetleri’nin 1919’da gerçekleştirdiği ilk okyanus aşırı uçuşun hazırlık çalışmalarına katıldı.
Byrd’ün önemli becerilerinden biri de, insanları tehlikeli girişimlerde peşinden sürükleyebilme yeteneğiydi. Bu nedenle, Deniz Kuvvetleri yetkilileri onu, 1925’te Grönland’a düzenlenen MacMillan araştırma gezisinde uçuş komutanı olarak görevlendirdiler. Byrd, Floyd Bennett’in yardımcı pilot olarak görev aldığı bu uçuşta Grönland buzullarının üzerinden geçti. Böylece Kuzey Kutbu’na havayoluyla ulaşılabileceğine inandı. 1926’da Kuzey Kutbu’nun çevresini uçağıyla üç kez dolaştı ve buraya ABD bayrağını dikti. Bu, Kuzey Kutbu’na yapılan ilk uçuştu.
Byrd bundan sonra Atlas Okyanusu’nu batıdan doğuya kesintisiz bir uçuşla aşmayı tasarladı. Deneme uçuşları sırasındaki kaza onu bir süre durdurduysa da, 1927 Haziran’ında üç arkadaşıyla ilk resmi okyanus aşırı posta uçağıyla havalandı. Sis yüzünden Paris’e inemeyince, Fransa kıyılarına yönelerek sığ sulara zorunlu iniş yaptı. Bu uçuş 42 saat 6 dakika sürmüştü.
1928’de Antarktika’ya düzenlenen bir araştırma gezisinin sorumluluğunu üstlenen Byrd, burada Küçük Amerika adını verdiği bir üs kurarak, ayrıntılı bilimsel incelemeler yaptı ve keşfedilmemiş topraklar üzerinde uçtu. Sonraki yıl, üç arkadaşıyla birlikte üç m otorlu bir uçakla yeniden Güney Kutbu’na gitti. Küçük Amerika üssünden Güney Kutup noktasına uçarak geri döndü.
1933’te A ntarktika’da bilimsel çalışmalarını sürdüren Byrd 1934 kışında, birliğinin kaldığı kamp yerinin 196 km güneyinde, buzların altında gömülü Bolling İleri Hava Üssü adlı meteoroloji istasyonundaki bir kulübede, —50° ile —60° soğuğa dayanarak, beş ay tek başına yaşadı; bilimsel gözlemlerde bulundu. 1938’de yayımlanan Alone (“Tek Başına”) adlı kitabında deneyimlerini anlattı. 1939’da, ABD hükümetince Antarktika’ya düzenlenen iîk resmi keşif gezisini gerçekleştiren Byrd ABD Antarktika Birliği komutanlığına getirildi. Bu gezi sırasında yaptığı dört uçuşta yeni sıradağlar, beş yeni ada, İngiltere ve Kuzey İrlanda topraklarından daha büyük bir alanı içine alan yeni topraklar ve Antarktika kıyılarının 1.100 kilometreyi aşan bir bölümünü keşfetti. Kıtadaki madenlere ilişkin bilgi verdi.
Byrd 1946’da, havadan çekilecek fotoğraflarla kıtanın haritasını çizmek ve yeni teknik donanımı denemek amacı ile düzenlenen, çok sayıda gemi ve uçağın, 4.000’in üstünde insanın görev aldığı Antarktika keşif gezisinin komutanlığını üstlendi.
Byrd çağdaş keşif yöntemlerinin köpekler, kızaklar ve sürücüler gibi geleneksel keşif araçlarıyla tamamlanması gerektiğine inanıyordu. Araştırmalarında, bu karma yöntemle aldığı sonuçların bilimsel değeri yüksek oldu. 1955’te A ntarktika’da, üç yıl süreli bir keşif ve araştırma programını yönetti. Ama çalışmalar tamamlanmadan, 1957’de ABD’de bulunduğu sırada öldü.
