Taksidermi
Taksidermi, özel tekniklerle ve işlemlerle hazırlanmış derilerle hayvanların canlı yaşamdakine benzer modellerini yaratma işidir. Taksidermi, kuşlar ve memeli hayvanlar yanında sürüngenler, amfibyumlar ve balıklara da uygulanır. Taksidermi sözcüğü Yunanca taksi (düzenlemek) ve derma (deri) sözcüklerinden türetilmiştir.
Taksidermi sanılanın aksine, eskiden yapıldığı gibi hayvan gövdesinin basitçe doldurulması işlemi değil, bilgi ve beceri isteyen karmaşık bir uğraştır. Hayvan derisinin bozulup çürümesini önlemek amacıyla gerekli işlemleri yapabilmek ve gerçeğe uygun bir model hazırlayabilmek için kimya, anatomi ve heykelcilik bilgisi gereklidir. Taksidermi aynı zamanda sabır ve dikkat isteyen bir iştir. İşlem sırasında filmlerden, fotoğraflardan ve resimlerden de yararlanılır. Bir başka deyişle hayvanın gözleri, ayakları, bacakları, gagası ya da derisinin hayvan canlıyken nasıl olduğu bu fotoğraflara ve resimlere bakarak saptanır. Bu ön çalışma derinin bir süre sonra çürüyüp bozulmaması, canlılığını ve rengini yitirmemesi için uygulanacak kimyasal işlemler açısından son derece önemlidir. Goril ya da aslan gibi büyük boyutlu memelilere uygulanan işlemlerin aynısı küçük memelilere ya da kuşlara da uygulanır.
Taksidermide önce resim ve fotoğraflardan yararlanarak bir model hazırlanır. Hayvanın derisi ya da tüyleri temizlenir ve koruyucu kimyasal maddelerden geçirilir. Metal, plastik ya da tahta gibi dayanıklı gereçlerle modele uygun bir iskelet (armatür) hazırlanır. Kafa bölümünün gerçeğe uygun olması için gerçek bir kafatası kullanılır. Armatürün ve kafatasının üzeri mum, kil, plastik köpüğü, reçine ya da alçıyla kaplanarak bir kalıp hazırlanır. İşlemden geçirilmiş deri bu kalıbın üzerine düzgün biçimde geçirilir. Gerçeğe uygun olarak mum ya da alçıdan hazırlanmış bir yüz» maskesi kafatasının üzerine yerleştirilir. Plastik, cam ve kıl gibi gereçlerle son ayrıntılar eklenip düzeltmeler yapıldıktan sonra model tamamlanmış olur. Bu uzun ve zahmetli işlemin sonunda hazırlanan modeller gerçekten de tıpkı canlı bir hayvana benzer. Bazen model, hayvanın doğal çevresine benzetilerek hazırlanan yapay bir dekorda sergilenir. Bu, modele daha gerçekçi bir görünüm kazandırır.
Balıklara uygulanan işlem, pullarının renkleri çabuk solduğu için daha ayrıntılı bir çalışma gerektirir. Önce reçine ya da alçıdan, hayvanın gerçek boyutlarına uygun bir döküm hazırlanır. Bunun üzerine gerçek kuyruk yüzgeçleri ve camdan yapılmış gözler yerleştirilir. Gerçeğine uygun renklerle boyanarak işlem tamamlanır.
Günümüzde birçok müzede taksidermi işlemiyle yaratılmış hayvan modelleri sergilenmektedir.
