Tebeşir
Tebeşir, çok saf, yumuşak, beyaz bir kireçtaşıdır ve çoğu kez ilginç biçimli çizgiler halinde, küçük, sert, siyah çakmaktaşı parçaları içerir. İngiltere’nin güneyinde ve Fransa’ nın kuzeyinde tebeşirden oluşmuş geniş alanlar yer alır; ABD’de Kansas eyaletindeki toprakların büyük bölümü de tebeşir yapılıdır.
Tebeşirde rastlanan balık, denizkestanesi ve başka deniz canlılarının fosilleri, bu kayacın başlangıçta deniz dibinde oluştuğunu gösterir. Tebeşir kütlelerinin bir bölümü, delikliler denen tek hücreli hayvanların çok küçük kabuklarından oluşmuştur. Yaklaşık 100 milyon yıl önce, Kretase (Tebeşir) Dönemi’nde, dünyanın bazı kesimleri bu hayvanları barındıran sıcak ve sığ denizlerle kaplıydı. Bu hayvanlar öldüğünde kabukları yavaş yavaş denizin dibine çöktü ve kireçli bir çamurla karıştı. Sonunda bu çökeller gömüldü ve kayaca dönüştü. Daha sonraları denizlerin çekilmesiyle bu kayaçlar yüzeye yükseldi ve havanın etkisiyle aşınmaya uğrayarak, bugünkü tebeşirli topraklara özgü yuvarlak tepelerden ve kurumuş vadilerden oluşan bir görünüm kazandı.
İnsanlar bu yumuşak kireçtaşını yüzyıllardır kullanmaktadır. Okul “tebeşirleri”, sönmemiş kireç ve diş macunlarının çoğu ya yalnızca tebeşirden ya da başka maddelerle karıştırılmış tebeşirden yapılır. Çiftçiler tebeşiri gübre olarak kullanır. Boya, camcı macunu ve parlatma tozlarının yapımında arıtılmış tebeşir tozundan yararlanılır. Çimento yapmak için tebeşir ve kil karıştırılarak döner fırınlarda yüksek sıcaklıkta yakılır.
Tebeşir gözenekli bir kayaçtır; yağmur sularını çok iyi toplar ve tutar. Londra ve Paris gibi birçok kentte kullanım suyunun çoğu tabandaki tebeşir katmanında tutulan sudan gelir.
