Yumuşakçalar
Tür sayısı 75 bini aşan yumuşakçalar hayvanlar âleminin büyük bölümlerinden (filum) biridir. Hayvan grupları arasında yalnız böceklerin tür sayısı yumuşakçaları aşar. Bu omurgasız hayvanlar adlarını yumuşak gövdelerinden alır. Ama çoğu, kireçli, sert bir koruyucu kabuk geliştirmiştir. Dış kabuğu bulunmayan yumuşakçalarda bile içte kalan yumuşak bir kabuğa ya da kabuk kalıntılarına rastlanır.
Yumuşakçaların başlıca üç sınıfı vardır. Çiftçenetliler, karındanbacaklılar ve kafadanbacaklılar.
Çiftçenetli yumuşakçalar midyeleri, istiridyeleri ve tarakları içerir. Kabukları birbirine eklemlenmiş, açılıp kapanabilen iki parçadan (çenet) oluşur. Çiftçenetliler hareket etmelerini sağlayan iri ve kaslı bir ayak geliştirmiştir.
Kanndanbacaklılar salyangozlar ve sümüklüböceklerden oluşur. Kaslı bir ayakları bulunan kanndanbacaklıların kabukları tek parçalıdır ve genellikle sarmal biçimde kıvrılır.
Kafadanbacaklı yumuşakçalar ahtapotları, kalamarları, mürekkepbalıklannı ve notilusu içerir. Bunlardan yalnız notilusun iyi gelişmiş, belirgin bir kabuğu vardır. Kalamarlar ve ahtapotlar yumuşakçaların hem en iri, hem de en zeki üyeleridir. Notilus dışındaki kafadanbacaklılarda tek bir ayak yerine, 8-10 dokunaç bulunur. Notilusta ise dokunaç sayısı 50 dolayındadır.
Yumuşakçaların çok az tanınan üç sınıfı daha vardır. Bunlardan ikisini denizdişleri ve kitonlar oluşturur. Denizdişlerinin uzun ve ince kabuğu, fillerin dişini andıran bir biçim almıştır. Kitonlann kabuğu ise birbiri üstüne kısmen binen levhalardan oluşur. Monoplacophora sınıfının üyeleri “yaşayan fosiller” olarak bilinir. Yaklaşık 400 milyon yıl önce yok olduğu sanılan bu yumuşakçaların varlıklarını sürdürdüğü ilk kez 1952’de derin sulardan çıkarılan örnekleriyle anlaşılmıştı
Bu sayfada adı geçen yumuşakçalardan çoğunu sitemizde ayrı bir sayfa olarak bulabilirsiniz.
