Bayezid Camisi
BAYEZİD CAMİSİ, İstanbul’da, Beyazıt (Bayezid) Meydanı’nda Padişah II. Bayezid’in 1501-06 yılları arasında yaptırdığı camidir. Osmanlı klasik dönem mimarlığının ilk örneklerinden biri olan Bayezid Camisi'nin mimarlığını Yakup Şah’ın yaptığı sanılmaktadır.
Caminin önünde, üç kapıyla dışarıya açılan kare biçimli ve revaklı (sundurmalı) bir avlu bulunur. Avluda yeşil, pembe, kırmızı ve gri renkli granitten yontulmuş 22 sütun vardır. Avluyu çevreleyen revağın üzerini 24 kubbe örtmektedir. Tabanı mermerle döşeli avlunun ortasında, renkli sekiz sütunla çevrelenmiş, aptes almak için kullanılan suyun aktığı muslukları ve ortasında fıskiyesiyle bir şadırvan bulunur. Avluda, 20. yüzyılın başlarına kadar Ramazan aylarında, her çeşit malın satıldığı esnaf sergileri kurulurdu. Ana yapıya giriş kapısının (taç kapı) üzerindeki yarım kubbede caminin yapılış tarihi yazılıdır.
Caminin ana yapısı kare planlıdır. Orta kubbe, adına filayağı denen dört büyük sütun üzerine oturtulmuştur. Ayrıca ön ve arkada iki yarım, yanlarda da bir sıra dörder küçük kubbeyle tavan boşluğu genişletilmiştir. Caminin “şahın” denilen merkez bölümünün iki yanında, buraya kemerlerle bağlı yan bölümler yer alır. Adına mihrap denen ve imamın önünde durarak topluluğa namaz kıldırdığı girintinin üzeri yarım kubbe ile örtülmüştür. Mihrabın sağında ise padişahlara ayrılmış, çevresi parmaklıklı ve kafesli yüksekçe bir yer olan hünkâr mahfili bulunmaktadır.
Caminin birer şerefeli iki minaresi vardır. Renkli taşlarla ve yazılarla bezeli olan minarelerin güneyde olanı özgün bezemelerini korumakla birlikte, kuzeyde olanı fazla onarım gördüğü için eski durumunu koruyamamıştır.
Bayezid Camisi, en sonuncusu 1958’de olmak üzere, çeşitli tarihlerde genel onarım görmüştür. Caminin çevresinde, onunla birlikte yapılan ve bir bütün oluşturan medrese, sıbyan mektebi (ilkokul) ve kervansaray binaları bugün değişik amaçlarla kullanılmaktadır. Bu yapıların bir bölümünde Beyazıt Devlet Kütüphanesi, bir bölümünde de Hakkı Tarık Us Kütüphanesi bulunmaktadır.
