El Salvador
El Salvador, Orta Amerika cumhuriyetlerinin en küçük ve en yoğun nüfuslu ülkelerinden biridir. Batıda Guatemala, kuzeydoğu ve doğuda Honduras, güneyde Büyük Okyanus ile çevrilidir. Kıyılarının uzunluğu 335 kilometreyi bulur.
Ülkenin batısından doğusuna doğru uzanan iki dağ sırası kuzeyde 2.400 metreye kadar ulaşır. Honduras sınırı boyunca uzanan bu dağlar güneye doğru alçalır, daha güneyde de ortalama yüksekliği 1.200 metre olan yanardağ bölgesi başlar. Ülkede etkin ya da sönmüş 20’den fazla yanardağın oluşturduğu bu dizinin en yüksek dağı 2.381 metre ile Santa Ana’dır. İki dağ sırası arasında yer alan düzlük, deniz düzeyinden yaklaşık 600 metre yüksek yaylalardan oluşur.
Ülkenin en uzun ırmağı Lempa ve birçok daha kısa akarsu bu bölgeden Büyük Okyanus’a doğru akar. Toprakların büyük bir bölümünü ekili alanların oluşturmasına karşın yabanıl yaşam büsbütün yok olmamıştır. Maymunlar, jaguarlar, tapirler, pek çok kuş, sürüngen ve balık türü vardır. İklim Büyük Okyanus kıyılarında sıcak, yaylalarda ılıman, dağlarda serindir. Mayıs-ekim ayları yağışlıdır.
Nüfusun yaklaşık yüzde 94'ünü m estizo denen beyaz İspanyol göçmenleriyle Yerliler’ in karışımı oluşturur. Resmi dil İspanyolca’ dır ve nüfusun yüzde 75’i Katolik’tir. Resmi din yoktur. Nüfusun yüzde 40’ı kentlerde yaşar. Başkent San Salvador ülkenin en kalabalık kenti ve en büyük sanayi merkezidir.
Ekonomi
El Salvador ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Ülke yüzölçümünün dörtte üçünü tarım alanları oluşturur. Ülkenin en önemli ürünü kahve aynı zamanda dışarıya satılan başlıca üründür. Yanardağ yamaçlarında, kül ve lavın oluşturduğu verimli topraklarda yetişen kahvenin yanı sıra, pamuk ve şeker de dışarı satılan ürünlerdendir.
El Salvador’da ayrıca iç tüketime yönelik çeşitli sebze ve meyveler yetiştirilir. Orm anlardan genellikle kökboya ve kereste elde edilir. Bir tür lif olan heneken ise çuval, ip, sicim, hamak ve ağ yapımında kullanılır. Hayvancılık ve balıkçılık da ekonomide önemli bir yer tutar.
Ülkenin kahveye olan bağımlılığını azaltmak amacıyla sanayileşmeye ağırlık verilmeye başlanmıştır. Başlıca sanayi dalları araşında petrol arıtma, giyim eşyası, dokuma, çimento, kiremit, deri, ayakkabı yapımı, şapka ve besin maddeleri vardır.
Tarih
İspanyol kâşif Pedro de Alvarado 1524’te Meksika’dan yola çıkarak El Salvador adını verdiği topraklara vardığında, burada Yerliler yaşıyordu. İspanya, El Salvador ile birlikte öbür dört Orta Amerika ülkesi olan Guatemala, Honduras, Nikaragua ve Kosta Rika’yı 300 yıla yakın bir süre yönetti, 1821’e kadar İspanya’nın Guatem ala’daki genel valiliğine bağlı bir ülke olarak yönetilen El Salvador, bölgedeki İspanyol yönetiminin sona erm esinden sonra, 1823’te kurulan Orta Amerika Federasyonu içinde yer aldı. Federasyonun 1840’ta dağılmasından sonra El Salvador 30 Ocak 1841’de bağımsız bir cumhuriyet oldu. Bağımsızlıktan sonra da ülke ekonomisinde ve siyasal yaşamında kahve üreticisi az sayıda zengin toprak sahibi egemenliğini korudu.
1970’lerin sonuna doğru sağ ve sol gruplar arasındaki şiddet olayları iç savaşa dönüştü. 1979’da sivil ve askerlerden oluşan bir cunta, seçimle işbaşına gelmiş olan devlet başkanmın yönetimine son verdi. Cunta bazı reformları başlattı, ama şiddet olayları sürdü, binlerce sivil öldürüldü. 1981’de ABD, gerilla savaşı sürdüren solcu Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin sosyalist ülkelerce silahlandırıldığı gerekçesiyle, El Salvador’a yaptığı askeri yardımı artırdı.
1982’de, yeni bir yönetim kurmak amacıyla seçim yapıldı ve yeni bir anayasa kabul edildi. 1984’te, Hıristiyan Demokrat Parti’den Napoleon Duarte devlet başkanı oldu. ABD Duarte hükümetini sürekli olarak destekledi. 10 yıldır süren iç savaş ortamında yapılan 1988 devlet başkanlığı seçiminde ise aşırı sağcı Milliyetçi Cumhuriyetçi İttifak birinci parti durumuna geldi.
