Kırgızistan
Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB’nin Asya’daki cumhuriyetlerinden biridir. Batıda Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kuzeyde Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, doğuda Çin ve güneyde de Tacik Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile çevrilidir. Yüzölçümü 198.500 km2’dir.
Kırgızlar’ın göçebe olarak yaşadığı yerler, 19. yüzyılın ortalarında Rus İmparatorluğu’nun bir parçasıydı. Kırgızistan Tien Şan Dağlarinın (Tanrı Dağları) bulunduğu bölgede yer alır. SSCB’nin 7.439 metreye ulaşan en yüksek ikinci dağı Pobyedi (Zafer) Tepesi bu dağlardadır. Dağların arasında çok sayıda vadi, yayla ve çöküntü vardır. En geniş çöküntüyü Işık Gölü doldurur. En büyük ırmaklar Narın, Çu ve Talas’tır.
Yüksek dağlar kar ve buzullarla kaplıdır. Yükseklerden aşağılara doğru inildikçe sırasıyla tundralara, ormanlara, otlaklara ve çöllere rastlanır.
Kırgız halkı Müslüman’dır. Geleneksel işleri çobanlıktır. Günümüzde, Kırgızlar sürülerini kooperatiflerde birleştirmiş ve köyler kurarak yerleşik düzene geçmişlerdir. Bazı Kırgızlar ise koyun, keçi, at ve sığırları için otlak arayan, yılın büyük bölümünü çadırlarında geçiren göçebelerdir. Kırgızistan sınırları içinde yaşayan öbür gruplar Ruslar, Özbekler ve Ukraynalılar’dır.
Kırgızistan’ın engebeli toprakları tarıma elverişli değildir. Tarım ırmak vadilerinde yapılır. Önemli ürünleri buğday, arpa ve yulaftır. Dağ eteklerinde üzüm bağları ve meyve bahçeleri vardır. Başlıca sanavi ürünleri şekerpancarı, pamuk, tütün ve lifli bitkilerdir. Işık Gölü yakınında haşhaş yetiştirilir.
Kentlerin çoğu kuzey ve batı sınırları boyunca kurulmuştur. Başkent Frunze, ülkenin en önemli sanayi ve eğitim merkezidir. Kentte et paketleme, şeker, deri işleme, sabun ve tütün fabrikaları bulunur. Başkentte makine de üretilir. Şeker rafinerileri ve dokuma atölyeleri Çu vadisi yakınında kurulmuştur. Bir başka sanayi ve madencilik merkezi Fergana vadisindedir. Vadi yakınında cıva, antimon, kükürt, kömür ve petrol gibi maden yatakları vardır.
Ana demiryolu Frunze’den Işık Gölü’nün batı ucuna kadar uzanır ve orada gölü baştan başa geçen bir gemi işletmesine bağlanır. Frunze’de iki havalimanı vardır.
Nüfusu 4.238.000’dir (1985).
