Nepal
Nepal, doğal yapısı yüzünden dünyanın en zor ulaşılan ülkelerinden biridir. Hindistan’ın kuzeydoğu sınırı ile Çin’in Tibet bölgesi arasına sıkışmış olan Nepal, güneydoğudan kuzeybatıya yaklaşık 800 km uzunluğundadır; kuzeyden güneye genişliğiyse ortalama 185 kilometredir.
Nepal’in büyük bir bölümü dağlıktır. Kuzey sınırı boyunca Everest ve Kançencanga gibi dünyanın en yüksek dağları uzanır. Ülkenin Hindistan sınırına yakın olan güney kesimi tarai adıyla bilinir. Himalayalar’ın alçak tepelerinin e te ğinde bulunan bu bölge daha çok bataklıklar ve yağmur ormanlarıyla örtülüdür. Nepal’de yağmur mevsimi hazirandan ekime kadar sürer. Bunu serin bir kış izler. Tarai bölgesinde kaplan, pars, fil, soyu çok azalmış olan Hindistan gergedanı, değişik geyik türleri ve maymunlar yaşar. Yüksek bölgelerde ise tavşan ve antilop görülür. Nepal’de yetişen en değerli ağaçlardan biri, kerestesinden demiryolu traversi yapılan salağacıdır.
Nepal halkını değişik diller konuşan çeşitli etnik topluluklar oluşturur. Yüksek yaylalarda Tibet’ten geldikleri sanılan Bhutlar, orta kesimde ve batıda Nevarlar ve Gurkhalar yaşar. Dağlarda yaşayan Şerpalar genellikle uluslararası dağcılık seferlerine rehberlik eder. Şerpalar’dan Tenzing Norgay, Yeni Zelandalı Edmund Hillary ile birlikte 1953’te Everest Dağı’nın doruğuna ulaşmayı başarmıştı. Gurkhalar ise gözü pek savaşçılar olarak tanınır. İngiliz ve Hint ordularında eskiden beri Gurkha alayları vardır. Nepal halkının büyük çoğunluğu ve Gurkhalar Hindu’dur, ayrıca Budacılık ve Müslümanlık da yaygındır. Ülkenin resmi dili Sanskrit dilinden türemiş olan Nepal dilidir. Tuğla evlerin arasındaki dar sokakları, ince bir işçilikle yapılmış tapınaklarıyla etkileyici bir görünümü olan başkent Katmandu’nun nüfusu 235.160’tır (1981). Ülkenin tek üniversitesi 1959’da başkentte kurulmuştur.
Vadilerde ve alçak yamaçlarda pirinç, buğday, mısır, şeker kamışı ve sebze yetiştirilir. Nepal’de kömür, bakır, çinko ve kurşun gibi madenler bulunmasına karşılık, maden ocağı ve fabrika sayısı çok azdır. Ülkedeki en önemli işkolları kerestecilik ve turizmdir. Pirinç ve jüt başlıca dış ticaret ürünleridir. Denize kıyısı olmayan Nepal’e sınırlı geçiş hakkı tanıyan Hindistan, ülkenin dış ticaretinin büyük bir bölümünü elinde tutar. Katmandu yakınlarında başlayan bir karayolu iki ülkeyi birleştirir. Nepal’de Hindistan, Çin ve ABD ’nin yardımıyla yeni yollar yapılmıştır. Ülkede ayrıca bir de havayolu işletmesi vardır. Gene de halkın büyük çoğunluğu doğal engeller yüzünden çevreden kopuk yaşar.
Nepal’in tarihöncesine ilişkin, Budacı efsanelerden başka kaynak yoktur. 4.-5. yüzyıllarda Himalayalar’daki geçitlerin açılmasıyla bir kültür odağı haline gelen Nepal, Tibet’te doğan güçlü bir krallığın merkezi oldu. 1768’de Hindistan’dan gelen Gurkha lar’ın ülkeyi ele geçirmesiyle birlikte bugünkü Nepal’in tarihi başladı. 19. yüzyılda İngilizler’in Hindistan’ı sömürgeleştirdiği sırada Nepalli yöneticiler bağımsızlıklarını koruyabilmek için İngilizler’e bazı ayrıcalıklar tanımak zorunda kaldılar. 1947’de Hindistan bağımsızlığını kazandıktan sonra Nepal Krallığı Hindistan hükümetinden destek aldı. 1959’da yapılan anayasa değişikliğiyle bir parlamento kuruldu. Ama sonraki yıl parlamento ve partiler kapatıldı. Baş gösteren tepkiler üzerine 1980’de sınırlı bir demokratikleşme süreci başlatıldıysa da bugün otoriter bir yönetim vardır. Nepal dünyanın en yoksul ve az gelişmiş ülkelerinden biridir.
Nepal’e İlişkin Bilgiler
Yüzölçümü: 147.181 km2.
Nüfus: 18.452.000 (1989).
Yönetim: Anayasal krallık.
Başkent: Katmandu.
Doğal Yapı: Ülkenin güneyi bataklıklar ve sık yağmur ormanlarıyla kaplıdır. Kuzeyinde, Everest (8.848 metre), Kançencanga (8.600 metre), Makalu (8.463 metre) ve Dhaulagiri (8.167 metre) gibi dünyanın en yüksek dağlarının bulunduğu Himalayalar yer alır.
Başlıca Ürünler: Pirinç, tahıl, kereste, jüt, yağlı tohumlar, patates, şifalı bitkiler, hayvan derisi, sığır.
Eğitim: İlköğretim parasızdır.
