Pırasa
Soğanla çok yakın akraba olan pırasa (Allium porrum) kışın en çok tüketilen sebzelerden biridir. Bazı arkeolojik bulgular, anayurdunun Orta ve Doğu Akdeniz bölgeleri olduğu sanılan bitkinin Eski Mısırlılar’ca kullanıldığını göstermiştir. Günümüzde de pek çok ülkede yaygın olarak yetiştirilen bu sebzenin ülkemizdeki yıllık toplam üretimi 300 bin ton dolayındadır.
Pırasa ikiyıllık bir bitkidir; ilk yıl kök ve yaprak, ikinci yıl çiçek ve tohum oluşturur. Öbür bitkiler gibi gerçek bir gövdesi bulunmayan bu bitkinin etli yaprak tabanları birbirini bir km gibi sararak bir gövde görünümünü almıştır. Genişliği 5-6 santimetreye, uzunluğu ise 50 santimetreye (bazı çeşitlerde 100-150 cm) ulaşabilen ve “kın gövde” de denen bu beyaz renkli yalancı gövdenin üst ucunda, birbirinin içinden çıkan yeşil, ince uzun yapraklar bulunur; işte bitkinin sebze olarak yediğimiz bölümü km gövde ve yapraklardır. Pırasa ilk yıl hasat edildiğinden pek çiçekli haline rastlanmaz. Oysa hasat edilmeyip kendi haline bırakılsa, ikinci yıl upuzun bir çiçek sapının ucunda iri, top gibi kümeler oluşturan beyaz ya da leylak renkli çiçekler açar. Çiçekler döküldükten sonra da üstleri pütürlü küçük siyah tohumlar oluşur.
Çok sevilen bir sebze olan pırasa çeşitli mineral ve vitaminlerce zengin, değerli bir besindir. Serin yerleri seven bitki en iyi, humusça zengin, nemli topraklarda yetişir. Yazlık ve kışlık çeşitleri vardır. Yazlık çeşitler kışlık olanlar gibi soğuğa dayanıklı değildir.
