Bilgi Diyarı

Aşağıdaki Kutu ile Sonsuz Bilgi Diyarı'nda İstediğinizi Arayabilirsiniz...

Yarım Kanatlılar

  • Okunma : 405

Yarım Kanatlılar, Antarktika dışında tüm kıtalara yayılmış, bazı türleriyle tarım ürünlerine büyük zarar veren bir böcek grubudur. Yalnız bu gruptan bazı böcekler kıyıya çıkmadan kuşaklar boyunca açık denizlerde yaşamını sürdürebilir. Ayrıca birçok türü de su yaşamına büyük bir uyum göstermiştir.

    Yanm kanatlılar 1 milimetrenin altından başlayarak 10 santimetreyi aşan uzunluklara erişebilir. Kanatlarının dinlenme konumunda “X ” biçimini oluşturması en ayırt edici özellikleridir. Çeneleri bitki ve hayvan dokularını delip sıvıları emmeye uyarlanmış keskin bir gaga biçimindedir. Yarım kanatlıların 30 bin dolayında türü vardır.

    Kelebekler ve kın kanatlılardan farklı olarak yanm kanatlılar erişkin biçimlerini almadan önce pupa evresinden geçmez. Nemf denen yavrular yumurtadan çıktıktan sonra deri değiştirdikçe biraz daha erişkinlere benzer. Ama erişkin biçimlerine kavuştukları son deri değiştirmeye kadar kanatları yoktur. Yarım kanatlıların erişkinlerinde iki çift kanat vardır. Bunlardan öndeki çiftin dip bölümü derimsi, uç bölümü zarsı yapıdadır. Tümüyle zarsı yapıda olan arka kanatlar kullanılmadığı zaman katlanarak ön kanatların altına yerleştirilir.

    Tahta kuruları deride kaşıntı ve kabartılara yol açan, ayrıca tehlikeli hastalıkları da bulaştırabilen kan emici yarım kanatlılardır. Kımıl (Aelia cinsi) ile süne (Eurygaster cinsi), Türkiye’nin buğday üretimine en büyük zararı veren böcek türleri arasında yer alır.

Su Yarım Kanatlılar

Su yarım kanatlıları böceklerin yeni ve alışmadıkları ortamlara uyarlanarak yaşayabilme becerilerinin ilginç bir örneğini sergiler. Böceklerin çoğu karada yaşar ve havada uçar. Suda yaşamayı seçtiklerinde solunum yapma ve yüzme sorunlarını çözmeleri gerekir. Çünkü böcekler hava solurlar ve genellikle yüzmeye elverişli olmayan ince bacakları vardır.

    Yarım kanatlıların, birkaçı denizde olmak üzere suda yaşayan pek çok türü vardır. Bazılarını kaplayan ince tüyler gövdelerinin çevresinde ince bir hava katmanını tutmaya yarar. Uzun ve kıllı bacakları su yüzeyinde hızla dolaşmalarına elverişlidir. Kahverengi su akrepleri (Ranatra cinsi) kuyruklarının yakınındaki bir soluk borusunu periskop gibi suyun yüzeyine çıkararak solunum yapar. İnce uzun gövdeleri suda sürüklenen dal parçasını andırır.

    Kürekçi böcek (Corixidae familyası) bacak çiftlerinden birini kürek olarak kullanır. Bu bacak çifti öbürlerinden daha uzun ve kıllıdır. Suyun yüzeyinden ayrılırken soluyacağı havayı kanatları altında taşır. Bazı türleri yarımkanatlıların en iri üyeleri arasında yer alır.

    Su yarım kanatlıları delici ve emici ağız parçaları sayesinde genellikle öbür böceklerin gövde sıvılarını emerek beslenir. Bazen solucanlara da saldırırlar. En irileri küçük balıkları ve amfibyum larvalarını avlayabilir.