Sedir
Çamgiller (Pinaceae) familyasının Cedrus cinsinde yer alan sedirler yaprakdökmeyen, hoş kokulu ağaçlardır. Yatay ve yayvan konumlu dallarıyla görkemli bir görünüm sergileyen bu ağaçların dört türü vardır. Üçü Akdeniz Bölgesi’ne, biri Himalaya Dağları’na özgü olan bu türler dünyanın pek çok yerinde süs ağacı olarak yetiştirilir. Dallara sık demetler halinde dizilen iğne biçimli yaprakları sert ve üç köşelidir. Tümüyle olgunlaştığında pullarını dağıtan, fıçı biçimli, yeşil ya da morumsukahverengi iri kozalakları en ayırt edici özelliklerinden biridir.
Sedirlerin en iyi tanınan türü Lübnan sediridir (Cedrus libani). Günümüzde yalnızca Anadolu’da ve çok sınırlı olarak da Lübnan’da kendiliğinden yetişen bu ağaçlar eskiçağlarda çok geniş ormanlar oluşturuyordu. Ama o dönemlerde kerestesi saray ve gemi yapımında aranan değerli bir malzeme olduğundan, Lübnan sedirleri bilinçsizce yapılan aşırı kesimler sonucu giderek tükenmiş, buna körpe fidanları yiyen keçilerin zararı da eklenince, neredeyse tümüyle yok olmuştur. Ama, doğal çevrede çok azalmış olmakla birlikte, günümüzde Lübnan sediri alımlı görünümü nedeniyle birçok ülkede süs ağacı olarak yetiştirilmektedir. Hoş kokulu ve dayanıklı odunundan ise yapılarda ve mobilyacılıkta yararlanılmaktadır. Ülkemizde özellikle Toros Dağları’nda yoğunlaştığı için yaygın olarak “Toros sediri” de denen bu ağaçlar Toroslar’da 1.200-2.000 metre yükseklikler arasında saf ya da köknar, çam, ardıç ve dişbudak ağaçlarıyla karışık ormanlar oluşturur. Ayrıca Orta Karadeniz’in iç kesimlerinde de sedir topluluklarına rastlanır.
Kuzey Afrika’daki Atlas Dağları’nda ormanlar oluşturan Atlas sediri (Cedrus adantica) kısa yaprakları ve küçük kozalaklarıyla Lübnan sedirinden ayrılır. Himalaya Dağları’nda yetişen Himalaya sediri (Cedrus deodara) ise sarıya çalan uzun yeşil yapraklı ve sarkık dallı bir ağaçtır.
