Sumak
Sumak, yaprakları sepicilikte, meyveleri ise baharat olarak kullanılan çokyıllık bir bitkidir. Ortalama 3 metreye kadar boylanabilen bu çalı ya da küçük ağaç yapısındaki bitkinin (Rhus coriaria) anayurdu Akdeniz yöresidir. Ülkemizde de, Batı ve Güney Anadolu başta olmak üzere pek çok yörede kendiliğinden, yani yabani olarak yetişir.
Sumak bitkisi 9-15 yaprakçıktan oluşan bileşik yapraklar taşır. Her biri ortalama 3-5 cm uzunlukta olan yaprakçıkların yüzeyi tüylü, kenarları kalınca dişlidir. Sık kümeler oluşturan çiçekleri döllenerek üzümü andıran dik salkımlar halindeki meyvelere dönüşür. Her biri içinde tek bir çekirdek (tohum) barındıran bu yuvarlak biçimli kırmızı meyveler ekşimsi lezzetinden ötürü öğütülerek bazı et ve hamur yemeklerine baharat olarak serpilir.
Sumağın ekonomik açıdan en önemli bölümü yaprağıdır. Bileşimindeki bol tanenden ötürü yaprakları çok eskiden beri derilerin sepilenmesinde kullanılır; bu yüzden bitkiye “derici sumağı” da denir. Yapraklar genellikle yaz ortasına doğru toplanıp üst yüzleri alta gelecek biçimde serilerek kurutulur, daha sonra öğütülüp toz haline getirilir. Yünlü kumaşların boyanmasında da kullanılan sumak
yaprakları aynca ishal kesici, kan dindirici ve antiseptik etkilere de sahiptir.
Sumakla aynı familyada (Anacardiaceae) yer alan, Güney Avrupa ve Anadolu’da yaygın bir türe ise boyacı sumağı (Cotinus coggyria) denir. Bu türün yaprakları da sepicilikte kullanılabilir; ama en çok, deri ve kumaş boyası olarak kullanılan bir özütün elde edildiği altın sarısı renkli odunlarından yararlanılır.
