Ehramlar
Ehramlar, Piramit biçiminde yapılmış anıtsal yapılar. Ehramların en ünlüleri Mısır'dadır. Orta Amerika'da ve Meksika'da da Kolomb-öncesi dönemden kalma ehramlar vardır. Mısır ehramları. Mısır'daki ehramlar, firavunlar ve yakın akrabaları için yapılmış anıtkabirlerdir. Çoğu Eski İmparatorluk döneminden (İ.Ö. yaklaşık 2686-2181) kalmadır ve Nil'in batı kıyısında, yaklaşık 100 km uzunluğun da bir bölgede (deltanın güneyinde, Havara ile Ebu Ruveyş arasında) bulunurlar. Ehramlar, mezar üstüne yapılan alçak, dikdörtgen biçiminde bir taş yapı olan Mastaba'dan geliştirilmişlerdir. Bilinen en eski ehram (İ.Ö. yaklaşık 2650), Kral Coser'in Sakkara'daki Basamaklı Ehram'ıdır; göbeğinde geniş bir mastaba vardır ve üst üste konmuş, gittikçe küçülen altı sekiden oluşmuştur. Özenle yapılmış bir yapılar bütünüyle çevrili olan bu ehram, günümüzde kısmen onarılmıştır.
Bundan sonraki gelişme aşaması, Meydun'da bulunan 93 m yükseklikteki ehramla temsil edilir; bu ehram, IV. sülalenin (İ.Ö. yaklaşık 2613-2493) kurucusu Snefru'nun buyruğuyla yapılmış, önce basamaklı bir piramit olarak tasarlanıp, sonra basamakları kireç taşıyla kaplanmıştır. Dehşur'daki ehram da Snefru tarafından yaptırılmıştır. Tabanı ile tepesi arasında yarı yolda eğimi değişir; böylece kıvrılıyormuş gibi görünür. Bütün klasik Mısır ehramlarının ayırt edici özelliklerinden biri (buna Snefru'nun yaptırdıkları da dahildir), bir tapınak yapıları bütünü oluşturmuşlardır; söz konusu yapılar bütünü, ehramdan biraz uzakta bulunan alçak bir tapınak ile ehramın yanında, bir geçidin birleştirdiği lahit tapınaktan oluşur. Tapınak yapı topluluklarının örneği, günümüzdeki Kahire yakınındaki Cize'de (ya da Gize) bulunmuştur. Burada IV. sülaleden Keops, Kefren ve Mikerinos adlı firavunların birbirine yakın ehramları bulunur. Keops ehramı İ.Ö. yaklaşık 2500'de yapılmıştır; dünyanın en büyük ehramıdır: Kenarlarının uzunluğu 230 m, yüksekliği 147 m. Bütün Cize külliyesi, İ.S. X. yy'dan başlayarak Kahire'nin yapımında inşaat malzemesi olarak kullanılmış, bu yüzden ehramların üçünün de özgün dış kaplamaları sökülmüştür. Tek istisna, oldukça iyi korunmuş granitten yapılan Kefren tapınağıdır.
Eski imparatorluğun en büyük ehramı, VI. sülale döneminde (İ.Ö. yaklaşık 2345-2181) yapılan Pepi II'nin ehramıdır. Bu sülaleyi izleyen çalkantılı dönemde (Birinci Ara Dönem, ¡.Ö. yaklaşık 2181-2040) hemen hiç ehram yapılmamış, ama XI. sülale firavunlarından Mentuhotep II iktidarı ele geçirince (İ.Ö. yaklaşık 2060), ehram yapımına yeniden başlanmıştır. XI. ve XIII. sülaleler döneminde, İ.Ö. 1786'ya kadar ehram yapımı sürmüş (Dehşur ve el-Fayyum'da), ama daha sonra kesme taştan yapılmış mezarlar yeğlenmeye başlanmıştır.
Eski Mısır ehramları taklit edilerek yapılan ilk yapılar, İ.Ö. yaklaşık 700-İ.S. 35.0 arasında Nübye ve Meroe krallıklarında gerçekleştirilmiştir. Meroe ve Napata (Sudan) kentlerinin yakınında küçük, dik ehramlar biçiminde bir dizi krallık mezarı bulunur. İlgi çekici bir ehramda Roma'daki Cest/us ehramıdır (İ.Ö. 12); tribunus Gaius Cestius'un anıtkabri olan bu ehram, yüzyıllar içinde Avrupa'da Mısır üslubunda yapılmış tek örnektir. XVIII. yy. sanatının yeni-klasik dönemi sırasında, Fransız mimarı Etienne Louis Boullee ve İtalyan heykelcisi Antonio Canova, ehram (piramit) biçimli birçok anıtkabir tasarımı yapmışlardır.
Kolomb-öncesi Amerika: Kolomb-öncesi dönemdeki bütün ehramlar kesik piramit biçimindedirler; merdivenlidirler (basamaklıdırlar) ve tapınaklara temel işlevi görürler. En büyükleri genellikle Mısır ehramlarından daha az diktir; ama küçük olanları çoğunlukla daha diktir. Basamaklar ehramın yanlarına doğru kıvrılarak tapınaklara gider.
Maya, Toltek ve Aztekler tarafından yapılmış bu tapınaklar Meksika, Honduras, Guatemala ve Salvador'daki birçok bölgede ortaya çıkarılmışlardır. Çoğu, klasik dönem (İ.S. 300-900) île bu dönemi izleyen klasik sonrası dönemde (900-1542) yapılmıştır. Veracruz'un (Meksika) kuzeyinde IV.-IX. yy'lar arasında yapılmış El Tajin ehramı görkemli bir yapıdır. Sekilerinin her birinin üstünde, kurbanların sunulduğu sanılan gömme bölümleri vardır. Palenque'deki (Meksika) gene klasik dönemden kalma Yazıtlar Tapınağı'nda, tapınağın zemini altında bir geçit bulunmuştur; buradan ehramın derinliklerindeki zengin döşenmiş bir yeraltı mezarına gidilmektedir. Orta Amerika'daki en büyük ehramlardan biri, Teotihuacan'daki (Meksika) 66 m yükseklikte Güneş Ehramı'dır (İ.S.II.yy.). Sonraki sivil-resmî merkezlerde yapılan klasik dönem sonrası Maya-Toltek döneminden kalma Chichen ıtza ve Uxmal gibi tapınak-ehram yapı toplulukları, genellikle fazla yüksek olmayan ve tepesi kesik piramitlerdir; bu nedenle genellikle gerçek ehramlar sayılmışlardır.