Glayöl
Gösterişli çiçekleri nedeniyle birçok ülkede süs bitkisi olarak yetiştirilen glayöllerin, Akdeniz çevresinde, Doğu ve Güney Afrika ile Hint Okyanusu’ndaki bazı adalarda kendiliğinden yetişen 300 kadar türü vardır. Süsengiller (Iridaceae) familyasının Gladiolus cinsini oluşturan bu bitkilerin bilimsel adı, “kılıç” anlamındaki Latince gladius sözcüğünden gelir. İnce uzun ve sivri uçlu yapraklan gerçekten de birer kılıcı andıran glayöllerin dilimizdeki bir adı da “kuzgunkılıcı”dır.
Glayölün çiçekleri uzun bir sapın üzerinde, genellikle de sapın bir yanında dizilerek iri başaklar oluşturur. Çiçekçilikte melezleme yoluyla üretilmiş büyük çiçekli bazı çeşitlerde tek bir başakta 20’ye yakın çiçek bulunabilir. Boru biçimindeki çiçeklerin bütün taçyaprakları aynı büyüklükte değildir; alttakiler genellikle üsttekilerden daha küçük olur. Taçyapraklar, kıvrık bir huni biçimindeki çanakyapraklardan uzanarak yanlara doğru açılır. Çiçekler çoğu kez alev kırmızısı, turuncu, kızıl, mor gibi çok göz alıcı renklerde, bazen de beyaz, sarı ve pembe gibi daha açık tonlardadır.
Önce Fransa’da, daha sonraları İngiltere, Almanya, Hollanda ve Kuzey Amerika’da yeni glayöl çeşitleri geliştirmek için yoğun çalışmalar yapılmıştır. Özellikle Güney ve Doğu Afrika türlerinden elde edilen bu çeşitler yalnız çiçeklerinin rengiyle değil biçim ve boy açısından da birbirinden oldukça farklıdır. Bunlar arasında, sonbaharın bitimine doğru çiçek açan bodur ve ince saplı çeşitlerin yanı sıra bütün yaz ve sonbahar boyunca çiçek veren kalın saplı, 1 metreden uzun glayöller de vardır.
